فرشته معینی فر - دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته آبیاری، گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، کرج، ایران
فیاض آقایاری - استادیار؛ گروه زراعت؛ دانشگاه آزاد اسلامی؛ واحد کرج؛ کرج؛ ایران
حسین بابازاده - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه مهندسی آب

به منظور بررسی اثر رژیم­های مختلف آبیاری و مواد سوپرجاذب بر خصوصیات کمی و کیفی میوه در نخل خرمای رقم زاهدی، آزمایشی به صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار از طریق سیستم آبیاری قطره­ای اجرا گردید. کم آبیاری در سه سطح شامل آبیاری با ۱۰۰%، ۷۵% و ۵۰ درصد نیاز آبی بر اساس سند ملی آب در کرت­های اصلی و مواد سوپرجاذب درسه سطح شامل عدم مصرف مواد سوپرجاذب، مصرف سوپر جاذب آکوازورب به مقدار ۳۰۰ گرم برای هردرخت و مصرف سوپرجاذب زئولیت به مقدار چهار کیلوگرم برای هر درخت در کرت­های فرعی انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر کم آبیاری بر وزن حبه، طول میوه، بهره­وری آب و پتاسیم میوه و اثر مواد سوپرجاذب بر طول میوه، پتاسیم و قند کل میوه در سطح احتمال یک درصد معنی­دار بود. همچنین اثر متقابل کم آبیاری و مواد سوپرجاذب بر وزن حبه و پتاسیم میوه در سطح احتمال یک درصد و بر طول میوه در سطح احتمال پنج درصد معنی­دار بود. استفاده از مواد سوپرجاذب در شرایط آبیاری ۱۰۰ درصد نیاز آبی تاثیر مثبتی بر خصوصیات کمی و کیفی میوه خرما نداشت اما در شرایط آبیاری ۷۵% و ۵۰ درصد نیاز آبی موجب بهبود معنی­دار بعضی از خصوصیات کیفی میوه گردید. بهره­وری آب در سطح آبیاری ۷۵ درصد نیاز آبی، در حد ۴/۲۹ درصد نسبت به سطح آبیاری کامل و در شرایط استفاده از سوپرجاذب آکوازورب و زئولیت به ترتیب ۵/۱۴ و ۷/۱۷ درصد نسبت به حالت عدم مصرف سوپرجاذب افزایش یافت. به طور کلی تیمار آبیاری بر اساس ۷۵ درصد نیاز آبی (با مصرف ۸۰۵۲ مترمکعب آب بر هکتار) و استفاده از سوپرجاذب زئولیت برای آبیاری نخل خرمای رقم زاهدی در منطقه قصر شیرین پیشنهاد می­گردد.

بهره وری آب, پلیمر آکوازورب, زئولیت