پیمان مختاری مطلق - دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
علی شاهنظری - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
محمدرضا نوری - عضو هیات علمی

بررسی انتقال رطوبت خاک بین دو زهکش و روند تغییرات رطوبتی در محیط اطراف ریشه دارای اهمیت بسیاری می­باشد. مدل HYDRUS-۲D با به کارگیری معادلات بقای جرم، علاوه بر تسریع در نتایج، موجب کاهش هزینه ها می شود. در این مطالعه سیستم زهکشی زیرزمینی با عمق ۹/۰ متر و فاصله ۳۰ متر با عمق آب زیرزمینی ۵۰ سانتی­متر در طول فصل کشت کلزا به عنوان کشت دوم در اراضی شالیزاری شهرستان ساری مورد بررسی قرار گرفت. پروفیل خاک تا عمق دو متری در نظر گرفته شد و شش لایه برای خاک تعریف شد. هدایت هیدرولیکی خاک برای هر لایه خاک از روش پیزومتر و با رابطه کرکهام محاسبه و برای هر لایه، از سطح خاک تا عمق دو متری برابر ۸/۰، ۱۱/۰، ۲۹/۰، ۱۶/۰، ۳۸/۰ و ۰۸۳/۰ متر بر روز شد. سایر پارامترهای ورودی مورد نیاز برای مدل از جمله بارش، خروجی زهکش­ها و رطوبت روزانه اندازه گیری گردید. برای واسنجی مدل، داده های مشاهده ای و شبیه سازی شده سطح ایستابی بین دو زهکش مقایسه شد. مدل برای یک دوره اشباع خاک صحت­سنجی شد. رطوبت­های اندازه­گیری شده با مقادیر شبیه­سازی شده آن برای ارزیابی مدل مقایسه شد. میانگین آماره های ارزیابی مربعات خطا، ضریب تعیین، جذر و میانگین انحراف، درصد خطا و راندمان مدل به ترتیب برابر cm۳/cm۳۰۲۱۴/۰، ۹۳۲/۰، cm۳/cm۳ ۰۴۰۷/۰، ۰۷۹/۰ و ۵۲۵/۰ شد. آماره ها نشان دادند که نتایج شبیه سازی مدل رضایت بخش بود.

هدایت هیدرولیکی خاک, کلزا, معادله ریچاردز.رابطه کرکهام