شادی نفیسی - دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران، تهران، ایران.
حسین رضایی - دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران، تهران، ایران.

عبدالله بن خداش المهری (البصری) یکی از راویان صاحب تالیف بوده که روایات او در الکافی، تهذیب الاحکام و سایر جوامع روایی انعکاس یافته است. این راوی از سوی نجاشی متهم به غلو گردیده، درحالی که از سوی شیخ کشی توثیق شده و همچنین از مشایخ حدیثی صفوان بن یحیی بوده و از این جهت نیز مشمول توثیقات عام است. در این تحقیق ضمن ارزیابی جایگاه ابن-خداش بین راویان متهم به غلو در رجال نجاشی، از طریق بررسی دقیق اقوال رجال شناسان درباره او و واکاوی اسناد و مضمون روایاتش، به این نتیجه دست می یابیم که اولا ابن خداش جزء راویانی است که مستقیما از سوی نجاشی، متهم به غلو شده، ثانیا با تتبع و بررسی به عمل آمده در روایات موجود از ابن خداش، سخنی که دال برغلو باشد، مشاهده نشد و می توان گفت که روایات او، به فرض صحت انتساب او به غلو، بخوبی گزینش و پالایش شده اند. بعلاوه با توجه به وجود روایات فقهی از او که نقطه مقابل اباحی گری است، و نیز برخی روایات اعتقادی وی که در مخالفت با عقاید غلات می باشد، می توان در نسبت غلو به وی از جنبه هایی، تردید نمود. ثالثا، روایات او دارای مویداتی نیز می باشد، لذا وجود ابن خداش در سند این روایات، باعث کنار گذاشتن این روایات نمی شود.

عبد الله بن خداش المهری, علم رجال, غلو, توثیقات عام