میثم منظری توکلی - Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agriculture, Lorestan University, Khorramabad, Iran.
بهمن زاهدی - Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agriculture, Lorestan University, Khorramabad, Iran.
حمید رضا روستا - Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Arak University, Iran.

امروزه شور و قلیائی شدن آب و خاک به یک مشکل زیست محیطی تبدیل شده که تولید محصولات کشاورزی را محدود کرده است. نور از فاکتورهای اصلی تنظیم کننده رشد و نمو گیاهان است. سیلیسیم نقش بسیار مهمی در رشد و عملکرد گیاهان دارد. استفاده از سیلیسیم و نور LED می تواند سبب کاهش محدودیت تولید محصولات کشاورزی در شرایط شور و قلیائی شود. بدین منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی در سه تکرار برای بررسی اثر غلظت های ۰ و ۷۵ میلی گرم بر لیتر سیلیکات سدیم و چهار منبع نور طبیعی گلخانه (شاهد)، نور قرمز (%۱۰۰)، نور آبی (%۱۰۰) و نور قرمز %۷۰ + نور آبی %۳۰ با شدت ۲۰۰ میکرومول بر متر مربع در ثانیه بر گیاه عروسک پشت پرده تحت غلظت های مختلف تنش بی کربنات سدیم + کلرید سدیم (شاهد، ۴۰ + ۱۰ و ۸۰ + ۲۰ میلی مولار) و ارزیابی کارایی آن ها در کاهش اثر تنش اجرا شد. نتایج نشان داد تغذیه برگی سیلیسیم همزمان با کاربرد نور LED هم در شرایط غیرتنش و هم در شرایط تنش ملایم و شدید باعث افزایش محتوای نسبی آب برگ و همچنین کارایی مصرف آب شد که این افزایش به ویژه در شرایط تنش شدید چشمگیر بود. استفاده از سیلیسیم میزان فنل و پرولین را هم در شرایط غیرتنش و هم در شرایط تنش افزایش داد و کاربرد نور LED به ویژه نور آبی + قرمز نیز باعث افزایش این شاخص ها شد. اگرچه اثر برهمکنش عوامل مورد بررسی بر میزان قندهای محلول، آنزیم گلوتامین سنتتاز ریشه و اندام هوایی، عناصر منگنز و روی و شاخص سبزینگی گیاه معنی دار نشد ولی کاربرد سیلیسیم و همچنین نور LED اثر افزایشی بر تمام این شاخص ها داشتند. بنابراین کاربرد سیلیسیم و نور LED می تواند سبب بهبود شاخص های رشدی گیاه عروسک پشت پرده و افزایش مقاومت این گیاه به تنش شوری-قلیائیت شود.

Biochemical index, Plant water relations, Sodium bicarbonate, Sodium chloride, Sodium silicate., سیلیکات سدیم, بی کربنات سدیم, کلرید سدیم, شاخص بیوشیمیایی, روابط آبی گیاه.