علی اکبر دماوندی - استادیار گروه منابع طبیعی موسسه آموزش و ترویج کشاورزی
رمضانعلی خرمی - استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران

بررسی کمیت و کیفیت تغییرات پوشش گیاهی و کاربری اراضی یکی از موارد ضروری در امر برنامه ریزی و مدیریت برای تصمیم سازان است. هدف اصلی این تحقیق بررسی روند تغییرات پوشش شهرستان کرج در بازه زمانی ۱۹۷۸ الی ۲۰۰۹ است. تغییرات پوشش زمین میتواند منجر به تغییر یک نوع پوشش به نوع دیگر و تغییر در کاربری اراضی شود. تغییر پوشش و به تبع آن اراضی قابل کشت به مسکونی، صنعتی و مشابه آن، تهدیدی برای توسعه کشاورزی و منابع طبیعی است. در این تحقیق، به منظور بررسی تغییرات پوشش اراضی شهرستان کرج در بازه زمانی معین(سه دهه)، داده های سنجنده لندست مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از انجام تصحیحات رادیومتری و هندسی ،پردازشهای موردنیاز مانند تهیه تصاویر رنگی کاذب با ترکیب باندی مختلف و شاخص های گیاهی انجام شد. بر اساس مطالعات میدانی، تفسیر چشمی ترکیب های رنگی تصاویر و شاخص های گیاهی، کلاس های کاربری اراضی در ابتدا شناسایی گردید. به منظور بررسی تغییرات پوششگیاهی در این بازه زمانی، پس از تعیین آستانه برای نقشههای NDVI ، تولید ۴ نقشه NDVI منطقه در۴ دوره صورت پذیرفت . به منظور بررسی و تعیین روند و میزان تغییرات پوشش اراضی در منطقه مطالعه، با قیاس نقشههای سنوات قبل ، پس از همسانسازی و یکپارچه کردن نقشهها، با استفاده از روش مقایسه پس از طبقهبندی، علاوه بر تعیین روند افزایشی یا کاهشی طبقات پوشش، میزان تغییرات مشخص و نتایج در قالب نمودار، نقشه و جداول اطلاعاتی ارائه گردید. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که در سه دهه مورد مطالعه،از میزان پوشش گیاهی کاسته شده و به سطح اراضی بدون پوشش اضافه گردیده است.در مورد تغییر طبقات کاربری اراضی،از سطح اراضی کشاورزی کاسته شده و بر سطح اراضی مسکونی افزوده شده است. نتایج موردنظر ،فرضیه های تحقیق را تایید و بر توانایی تصاویر ماهوارهای در مطالعات بررسی تغییرات منابع طبیعی تاکید مینماید.

سنجش ازدور ، تغییر کاربری ، کرج ، لندست،NDVI