دانیال مجیدی فرد - دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد، رشته علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشگاه تربیت مدرس
حمیدرضا مرادی - استاد و عضو هیئتعلمی گروه آبخیزداری دانشگاه تربیت مدرس
جواد چزگی - استاد و عضو هیئتعلمی گروه آبخیزداری دانشگاه بیرجند

برای برنامه ریزی های آتی طرحهای اجرایی آبخیزداری، ارزیابی عملکرد اقدامات گذشته امری ضروری است. در پژوهش حاضر تاثیر اقدامات آبخیزداری بر دبی اوج سیلاب و دبی سالانه طی دوره زمانی ۱۹۸۶ تا ۲۰۱۹ در حوزه آبخیز بار نیشابور مورد ارزیابی قرار گرفت. برای این منظور از روش نقطه تغییر استفاده شد. تحلیل نقاط تغییر (Chang Point Analysis) تکنیکی برای تعیین محل بالقوه تغییر در یک سری زمانی از داده ها است. نتایج حاصل از تحلیل نقاط تغییر بر دبی اوج سیلاب و سالانه نشان داد که نقطه تغییری در دبی سالانه در طول دوره آماری رخ نداده است در حالی که یک تغییر کاهشی در دبی اوج سیلاب منطقه مورد مطالعه شناسایی شده است. که دقیقا با اقدامات آبخیزداری انجام شده در منطقه همزمان است. بنابراین میتوان گفت اقدامات آبخیزداری تاثیر معنیداری بر دبی اوج سیلاب داشته است. به طور کلی عملیات آبخیزداری در صورتی که به طور صحیح انجام و مدیریت شود میتواند تاحدودی سیلاب را مهار کند و از بروز خسارات جانی و مالی در حوزه آبخیز جلوگیری کند. بنابراین نتایج پژوهش حاضر این مورد را در حوزه آبخیز بار نیشابور انعکاس میدهد.

ارزیابی عملیات آبخیزداری، تحلیل نقاط تغییر، دبی جریان، کنترل سیلاب.