بررسی اثر تغییرات محیطی بر طول دوره کشت ذرت در چشم انداز آتی گرگان

مقایسه خروجی مدل های بزرگمقیاس پس از ریزمقیاس نمایی برای دوره پایه و دوره های آتی تحت سناریوهای مختلف تغییر اقلیم یک روش مفید و موثر جهت بررسی تاثیر تغییرات محیطی بر رشد و عملکرد محصول بوده و مورد توجه محققین بسیاری قرار گرفته است. از این رو روش ها و مدلهای مختلف ابزار مناسبی جهت پیش بینی اثر تغییرات محیطی بر تولید محصولات کشاورزی در مناطق مختلف میباشند. در این پژوهش به کمک داده های روزانه ی دمای کمینه، بیشینه و میانگین درون یابی شده ی پایگاه داده سازمان هواشناسی کشور، تغییرات دو نمایه مهم دامنه تغییرات شبانه روزی دما (DTR) و طول دوره ی رشد (GSL) بعنوان دو نمایه مهم اقلیم کشاورزی در گرگان و اثر تغییر دما بر گیاه ذرت بررسی شد. در ابتدا مقدار دو نمایه برای طول دوره کشت ذرت در دو سال متوالی برآورد شد. سپس برای دو سناریو حدی تغییر اقلیم ۲. ۶RCP و ۸.۵RCP مقدار این دو نمایه برای دو دوره اقلیمی در آینده برآورد شد. با توجه توزیع نرمال داده ها به کمک روش پارامتری اختلاف گروه های زمانی داده ها برای پنجره های زمانی مختلف در آینده محاسبه شد. از روش پارامتری پیتیت برای بررسی زمان تغییر و آزمون تی استیودنت معنی داری تفاوت با میانگین این دو نمایه در دوره های کشت در مزرعه محاسبه شد. بطور کلی نتایج این پژوهش بیانگر اختلاف معنی دار این دو شاخص در دوره آتی گرگان خواهد بود. لذا دوره کشت ذرت برای آینده نزدیک و آینده دور بطور معنی داری تغییر خواهد کرد. این تغییر ناشی از اختلاف معنی دار دما در چشم انداز آتی سناریو اقلیمی حدی است. لذا همین تغییر معنی دار در عامل مهم محیطی یعنی اختلاف درجه حرارت هوا در طول روز و شب منجر به افزایش طول دوره ی رشد (GSL) در چشم انداز آتی گرگان شده است. نتایج نشان داد در سطح اعتماد ۹۵ درصد آزمون پیتیت اختلاف میان کمینه و بیشینه GSL در سناریوهای حدی تغییر اقلیم به میزان یکماه با انحراف استاندارد ۵ روز تفاوت وجود دارد. تغییر و جابجایی در آغاز کشت و کار ذرت در گرگان امری غیر قابل احتناب بوده، لذا این تغییر معنی دار باید اطلاع رسانی و در تصمیمات مدیریتی مزارع اعمال شود.

Keywords:

تغییراقلیم , طول فصل رشد , دامنه دما , ذرت , گرگان.