مطالعه تنوع ژنتیکی و تعیین خصوصیات فنولوژی، مورفولوژی و پومولوژی برخی از ژنوتیپ های انتخابی گیلاس در شرایط استان خراسان رضوی

گیلاس یکی از مهم ترین میوه های مصرفی در جهان به شمار می آید که طعم، عطر و ظاهر مطلوبی دارد. به منظور مقایسه خصوصیات مورفولوژیک، فنولوژیک و پومولوژیک ۱۰ ژنوتیپ انتخابی گیلاس با ۴ رقم تجاری وارداتی و داخلی، آزمایشی در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار در دو سال زراعی ۱۳۹۵-۱۳۹۷ انجام گرفت. نتایج نشان دادن بین رقم­ها و ژنوتیپ ها از لحاظ بسیاری از صفات تفاوت معنی­داری وجود داشت. در بین نمونه های بررسی شده، ژنوتیپ Msh-BT، زودگلده ترین (۷ فروردین) و از لحاظ میوه دهی، جزء زودرس ترین نمونه ها (۲۰ اردیبهشت) بود. هم چنین، ژنوتیپ Msh-BT، بیشترین ارتفاع، عرض و حجم تاج و قطر تنه را ایجاد نمود. بالاترین رشد رویشی سالیانه، تعداد اسپور و درصد دوقلوزایی مربوط به ژنوتیپ Msh-۳-۲۶ بود. ژنوتیپ Msh-F-۱ بالاترین طول، عرض و سطح برگ را ایجاد نمود. از نظر ویژگی های میوه شناسی، ژنوتیپ Msh-F۱ دارای بالاترین طول، عرض، قطر و وزن میوه و ژنوتیپ Msh-BT کمترین طول و ضخامت دم میوه را داشتند. بعلاوه، رقم "سوئیت آن" بیشترین وزن هسته، اسیدیته و عملکرد را نشان داد. از نظر رنگ گوشت و پوست، شکل هسته و شکل میوه بین ژنوتیپ ها تفاوت وجود داشت. با توجه به دندروگرام، ژنوتیپ ها به سه خوشه تقسیم شدند. در جمع بندی کلی، ژنوتیپ های Msh-BT و Msh-F۱ به ترتیب از لحاظ زودرسی و بزرگی میوه و رقم "سوئیت آن" از لحاظ عملکرد بالا در مقایسه با رقم "سیاه مشهد" (شاهد) در شرایط استان خراسان رضوی قابل توصیه می باشند.

Keywords:

تنوع ژنتیکی , خصوصیات رویشی , خصوصیات میوه , گیلاس