محمد جواد بهمن زادگان جهرمی - دانشجوی دکتری، گروه علوم باغی و زراعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
وحید عبدوسی - استادیار، گروه علوم باغی و زراعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
سعید سماوات - دانشیار، موسسه تحقیقات خاک و آب، کرج، ایران
علی محمدی ترکاشوند - دانشیار، گروه علوم باغی و زراعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
حمید مظفری - استادیار، گروه زراعت، واحد شهر قدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

به منظور بررسی اثر کاربرد کود دامی بر گیاهپالایی گیاه رعنازیبا آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. فاکتور سال در کرتهای اصلی و فاکتورهای سرب در چهار سطح (صفر، ۴۰، ۸۰ و ۱۲۰ میلی­گرم بر کیلوگرم خاک) و فاکتور کاربرد کود دامی در سه سطح (صفر، ۲۵ و ۵۰ گرم بر کیلوگرم خاک) به صورت فاکتوریل در کرتهای فرعی بودند. تنش اکسیداتیو ناشی از افزایش غلظت سرب در خاک باعث کاهش محتوای کلروفیل شد که در نهایت منجر به کاهش رشد و همچنین زیست توده گیاه گردید. با افزایش غلظت سرب در خاک فعالیت آنزیم­های کاتالاز و پراکسیداز در برگ ابتدا افزایش و سپس کاهش یافت، در حالی­که فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز به بالاترین مقدار در بیشترین میزان غلظت سرب در خاک افزایش یافت. استفاده از کود دامی با بهبود کلروفیل و در نهایت رشد گیاه، سمیت سرب را در گیاهان کاهش داد. کاربرد کود دامی با افزایش فعالیت آنزیم های آنتی­اکسیدانی باعث کاهش پراکسیداسیون لیپیدهای غشا و پراکسید هیدروژن در گیاه شد و در نتیجه شدت تنش را در گیاهان رعنازیبا کاهش داد. تیمار ۵۰ گرم بر کیلوگرم کود دامی تحت ۱۲۰ میلی­گرم بر کیلوگرم سرب از بالاترین محتوای سرب اندام هوایی و ریشه به ترتیب با ۷۲/۰ و ۹۶/۱ میلی­گرم بر کیلوگرم برخوردار بود و بالاترین محتوای پرولین برگ نیز در این تیمار حاصل شد. بنابراین می­توان نتیجه گرفت که تیمار کود دامی نقش امیدوارکننده­ای در افزایش جذب سرب از خاک و کاهش اثرات سمی بر گیاه رعنازیبا دارد.

آنزیم های آنتی اکسیدانت, پرولین, زیست توده گیاه, عناصر سنگین, گیاه پالایی, مواد آلی