آزاده میرشمس الهی - دانشجوی دکتری، گروه علوم دامی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
مهدی گنج خانلو - دانشیار، گروه علوم دامی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
فرهنگ فاتحی - استادیار، گروه علوم دامی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
ابوالفضل زالی - دانشیار، گروه علوم دامی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
مصطفی صادقی - دانشیار، گروه علوم دامی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

آزمایش حاضر به منظور بررسی تاثیر استفاده از نمک های کلسیمی اسیدهای چرب اشباع و غیر­اشباع (امگا-۳ و امگا-۹) بر عملکرد و برخی از صفات فیزیولوژیک بره­های در حال رشد ۴ تا ۵ ماهه، در شرایط گرم تابستان انجام شد. ۳۲ راس بره بر اساس وزن بدن به طور تصادفی به ۴ گروه مساوی تقسیم شدند. بره­ها به صورت انفرادی با جیره­های آزمایشی ۱- جیره پایه بدون افزودن پودر چربی (شاهد)، ۲- جیره پایه حاوی نمک های کلسیمی اسیدهای چرب روغن ماهی به میزان ۲٪ ماده خشک جیره، ۳- جیره پایه حاوی نمک های کلسیمی اسیدهای چرب روغن زیتون به میزان ۲٪ ماده خشک جیره و ۴- جیره پایه حاوی نمک های کلسیمی اسیدهای چرب اشباع به میزان ۲٪ ماده خشک جیره، به مدت ۶ هفته (اوایل تیرماه تا اواسط مردادماه) تغذیه شدند. مصرف خوراک روزانه بره­ها ثبت، و وزن بدن هر هفته اندازه­گیری شد. فراسنجه­های فیزیولوژیک شامل دمای رکتوم و نرخ تنفس به صورت هفتگی اندازه­گیری شد. در مجموع، تغذیه با نمک های کلسیمی روغن ماهی، زیتون و چربی اشباع، باعث افزایش معنی­دار افزایش وزن روزانه و کاهش معنی­دار ضرایب تبدیل غذایی بره­ها نسبت به گروه شاهد شد (۰۵/۰≥ P)، ولی بر ماده خشک مصرفی بره­ها تاثیر معنی­داری نداشت. تغذیه با روغن­های مورد بررسی در این پژوهش، باعث کاهش درجه حرارت رکتوم و تعداد تنفس بره­های قرار گرفته در شرایط گرمای تابستان، نسبت به بره­های گروه شاهد شد (۰۱/۰≥ P). استفاده از نمک های کلسیمی روغن ماهی، روغن زیتون و چربی اشباع، اثر معنی­داری بر قابلیت هضم ماده خشک، پروتئین خام و چربی خام مصرفی بره­های گروه­های مختلف آزمایشی نداشت، با این حال قابلیت هضم چربی خام در بره­های تیمارهای آزمایشی بالاتر از گروه شاهد بود. قابلیت هضم الیاف نامحلول در شوینده خنثی، با اختلاف معنی­داری در بره­های گروه شاهد بالاتر از سایر گروه­ها بود. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که مکمل­سازی جیره با نمک های کلسیمی اسیدهای چرب غیر اشباع ماهی و زیتون و اسیدهای چرب اشباع، بر میزان بهره­وری بره­ها تاثیر گذاشته و باعث بهبود عملکرد بره­ها در طی تابستان شد. بین مکمل­های چربی با الگوی متفاوت اسیدهای چرب در این زمینه تفاوتی وجود نداشت.

اسید چرب, بره پرواری, صفات فیزیولوژیکی, عملکرد, نمک کلسیمی