سولماز صادقی - دانشجوی دکتری گرایش چینه شناسی و فسیل شناسی، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
حسین هاشمی - دانشیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
بیژن بیرانوند - استادیار، پژوهشکده علوم زمین، پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران

گسل هندیجان- بهرگانسر- نوروز در شمال غربی خلیجفارس به طول بیش از ۷۰۰ کیلومتر یک گسل تقریبا عمودی-راستگرد لغزشی با شیب زیاد در روند عربی NNE-SSW است. حرکات تکتونیکی در امتداد این گسل پیسنگی سبب ایجاد بلندای قدیم )Palaeohigh( هندیجان - نوروز شده، که از کوه بنگستان تا خفجی در عربستان ادامه دارد. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر این بلندایقدیم از کرتاسه میانی به بعد می باشد . مرز هم شیب سازندهای سروک و کژدمی در این ناحیه حاکی از آرامش منطقه در اوایل سنومانین است، اما فعالیتهای تکتونیکی مهم در اواخر سنومانین در امتداد این بلندایقدیم سبب بالاآمدگی منطقه، عقب نشینی دریا و خروج رسوبات سنومانین از آب در بیشتر قسمتهای این منطقه شد. از آنجایی که بالاآمدگی منطقه در امتداد این بلندای قدیم از شدت بیشتری برخوردار بود، بنابراین بخش فوقانی رسوبات سنومانین فرسایش یافت یااحیانا نهشته نشد . شدت این فعالیتهای تکتونیکی در کنیاسین به حداکثر ممکن رسید و از سانتونین بهتدریج از شدت آنها کاسته شد، و بنابراین در این زمان دریا اکثر نواحی منطقه را میپوشاند . به دنبال آن، دریای گورپی تقریبا در تمام ناحیه پیشروی نمود و رخساره های عمیق این سازند با سنگواره های پلاژیک قابل شناسایی میباشند. تغییرات ضخامت سازندهای سروک، ایلام و گورپی در گستره این بلندایقدیم با محدوده عملکردی آن مطابقت داشته و بنابراین نهشته شدن رسوبات در این بازه زمانی را میتوان متاثر از توپوگرافی منطقه دانست. علاوه بر این، در شمال و جنوب بلندای هندیجان - بهرگانسر تغییرات ضخامت و رخساره سازند سروک وضعیت متفاوتی دارد، به طوری که در بخش شمالی بلندای مذکور ضخامت سازند سروک بیشتر از بخش جنوبی می باشد و بنابراین میتوان بازه زمانی طوالنی تری برای تاثیر فعالیتهای تکتونیکی در بخش جنوبی در نظر گرفت.

گسل هندیجان- بهرگانسر- نوروز، بلندای قدیم هندیجان - نوروز، خلیج فارس، سنومانین، سازند سروک