عزیزاله تاج ور - استادیار، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار

منشور برافزایشی مکران در جنوب خاوری ایران در نتیجه ی فرورانش سنگ کره ی اقیانوسی عمان به زیر سنگ کره قارهای اوراسیایی ایران و پاکستان شکل گرفته است. فرورانش در این منطقه از کرتاسه پسین آغاز گردیده و اکنون نیز ادامه دارد. حرکت سنگ کره اقیانوسی به سمت شمال سبب ذخیره شدن انرژی در بین لایه های سنگی شده و گسل خوردگیهای متعددی را با روند باختری -خاوری در این منطقه پدید آورده است. جابه جایی بلوکهای سنگی در امتداد این گسلها، موجب رخداد زمین لرزه های زیادی در خشکی و دریا شده که آخرین سونامی بزرگ منطقه در پی زمینلرزه ۸/۱ ریشتری منطقه در ۲۸ نوامبر سال ۱۹۴۵ اتفاق افتاد و دستکم ۴۰۰۰ کشته در سواحل ایران، پاکستان، هند و عمان برجای گذاشت. ویژگیهای لرزه زمین ساختی منطقه ی مکران، مطالعه و بررسی سازوکار گسلهای منطقه، تجزیه و تحلیل زمین لرزه های رخ داده و محاسبه دوره ی بازگشت آنها نشان میدهد سواحل مکران مستعد رخداد زمین لرزه و سونامی است و از اینرو، لزوم توسعه ی سامانه هشدار سونامی برای این منطقه از مهمترین ضروریات است.

لرزه زمین ساخت، سونامی، منشور برافزایشی مکران، جنوب خاوری ایران