فاطمه کریم الدینی - دانشجوی کارشناسی ارشد، هیدروانفورماتیک، دانشگاه پوترا مالزی
نجمه خلیلی - دانشجوی دکتری، زهکشی، دانشگاه فردوسی مشهد
Lee Theang SHui - استاد دانشکده مهندسی، دانشگاه پوترا مالزی
محمد رضا عبدالهی - دانشجوی کارشناسی ارشد، کنترل، دانشگاه پوترا مالزی

تخمین دقیق تبخیر و تعرق به عنوان مهمترین بخش سیکل هدرولوژی برای مناطق خشک ایران از قبیل شهر کرمان که منابع آبی محدود می باشد، نقش مهمی را در برنامه ریزی و مدیریت مسایل آبی ایفا می کند. در این تحقیق دقت و توانایی مدل ANFIS در تخمین تبخیر و تعرق بررسی شده است. در بخش اول این تحقیق با استفاده از متغیرهای هواشناسی روزانه (درجه حرارت، رطوبت نسبی، سرعت باد و تابش خورشیدی) مربوط به ایستگاه سینوپتیک شهر کرمان که از شهرهای خشک ایران محسوب می شود برای 3 سال آماری(2003-2000)، تبخیر و تعرق به روش پنمن مانتیث محاسبه شده و از نتایج حاصله در کالیبره کردن مدل ANFIS استفاده شده است. نتایج حاکی از موفقیت تکنیک ANFIS در مدلسازی تبخیر و تعرق می باشد. بخش دوم این تحقیق با استفاده از ورودی های مختلف، دقت مدل مذکور با مدل های تجربی از قبیل هاگریوز سامانی، ایرماک، پریستلی- تیلور، مک کینک و لینارک مقایسه شده است و مقایسه با استفاده از مرجع قرار دادن مدل پنمن مانتیث و بر اساس تکنیکهای آماری از جمله میانگین خطای مطلق، میانگین مربعات خطا، واریانس خطا و ضرایب روابط رگرسیون گیری بین مقادیر واقعی و پیش بینی شده تبخیر و تعرق انجام شده است. نتایج مقایسه نشانگر آن بود که مدل ANFIS با چهار ورودی(درجه حرارت و تابش خورشیدی) و پس از آن مدل هارگریوز سامانی دارای بیشترین دقت و بالاترین کارایی در بین مدلهای مقایسه شده می باشند.

تخمین تبخیر و تعرق، مدل ANFIS، روشهای تجربی، کرمان