الهام شفائی مقدم - گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
محسن نیازی - گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

در قرن حاضر، رفتارهای زیست محیطی انسان، به عنوان یکی از مهم ترین عوامل موثر بر محیط زیست مورد توجه جامعه شناسان قرار گرفته است. این رفتارها ضمن این که بر مسائل و تهدیدات زیست محیطی موثر است، خود نیز از عوامل متعددی تاثیر می پذیرد. در این مطالعه به بررسی رابطه آگاهی زیست محیطی با رفتار زیست محیطی با رویکرد فرا تحلیل پرداخته شده است. بدین منظور ۲۳ پژوهش انجام شده در بین سال­ های ۹۸-۱۳۹۰ با موضوع رفتارهای زیست محیطی که در پایگاه ­های ثبت مقالات ایرانی قابل دسترس بوده­ و دارای شرایط لازم جهت ورود به فرا تحلیل بودند، جهت بررسی انتخاب شدند. پژوهش های منتخب به روش پیمایشی و با به کارگیری ابزار پیمایش در جوامع آماری متفاوت و بر حسب سنجه های پایا به انجام رسیده اند. در گام نخست ارزیابی پژوهش های منتخب، مفروضات همگنی و خطای انتشار مورد بررسی قرار گرفتند؛ بر این اساس یافته ها حکایت از همگنی اندازه اثر و عدم سوگیری انتشار مطالعات مورد بررسی داشتند. در مرحله دوم، ضریب اندازه اثر با به کارگیری نسخه دوم نرم افزار CMA مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصله نشان دادند که اندازه اثر یا ضریب تاثیر آگاهی زیست محیطی بر رفتار زیست محیطی معادل ۰/۲۳۳ می باشد که بر حسب نظام تفسیری کوهن، در حد متوسط ارزیابی می شود. هم چنین، نتایج بررسی نقش تعدیل کنندگی متغیر جامعه آماری در مطالعات بیانگر آن بود که آگاهی زیست محیطی شهروندان تاثیر بیش تری بر رفتار زیست محیطی آن ها نسبت به دانش آموزان داشته است.

رفتار زیست محیطی, آگاهی زیست محیطی, رویکرد فرا تحلیل