بررسی اثر سطوح آبیاری بر عملکرد و بهره وری مصرف آب گیاه دارویی نعنا فلفلی تحت تنش شوری

به منظور بررسی اثر تنش های آبی و شوری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی نعنا فلفلی آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال ۹۸-۱۳۹۷ با ۳ تکرار اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی در این پژوهش ۴ سطح آبیاری (۱۰۰ (I۱)، ۸۵ (I۲)، ۷۰ (I۳) و ۵۵ درصد ظرفیت زراعی (I۴)) و ۴ سطح شوری (۰/۹ (EC۱)، ۱/۹(EC۲)، ۲/۵ (EC۳) و ۳/۴ دسی زیمنس بر متر (EC۴)) بود. نتایج نشان داد که کاهش آب به میزان ۱۵، ۳۰ و ۴۵ درصدی ظرفیت زراعی منجر به کاهش در صفات وزن تر اندام هوایی (به ترتیب ۱۵/۸، ۲۸/۴ و ۳۰/۱ درصد)، وزن خشک اندام هوایی (به ترتیب ۷/۱، ۱۱/۵ و ۱۱/۵ درصد) و وزن خشک ریشه (به ترتیب ۴/۶، ۹/۲ و ۹/۲ درصد) شد. همچنین، نتایج نشان داد که استفاده از شوری EC۲، EC۳ و EC۴ به ترتیب منجر به کاهش ۱۲/۷، ۲۸/۵ و ۳۴/۰ درصد (وزن تر اندام هوایی)؛ ۳/۶، ۱۱/۶ و ۱۱/۶ درصد (وزن خشک اندام هوایی) و ۶/۷، ۱۲/۴ و ۱۴/۶ درصد (وزن خشک ریشه) گردید. نتایج نشان داد که اثر توامان شوری و خشکی منجر به کاهش بهره وری فیزیکی آب شده است، به طوری که بیشترین و کمترین میزان این صفت در گیاه نعنا فلفلی با ۳/۵۴ و ۲/۰۶ کیلوگرم در متر مکعب در تیمارهای EC۱I۴ و EC۳I۱ مشاهده شد. بر اساس نتایج این پژوهش، جهت حصول عملکرد خشک و بهره وری فیزیکی حداکثری آب، استفاده از تیمار EC۱I۴ توصیه می شود.

Keywords:

Saline water , Physical water productivity , Production function , Water stress , Deficit irrigation , آب شور , بهره وری فیزیکی آب , تابع تولید , تنش آبی , کم آبیاری