راضیه سعادتی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده علوم پایه، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، ایران
علی ستاریان - دانشیار، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه گنبدکاووس، گنبد کاووس، ایران
ابوالفضل دانشور - استادیار، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، ایران
الهام امینی - استادیار، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، ایران
فاطمه سادات نصراللهی - دانش آموخته دکتری، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه قم، قم، ایران

گیاهان جزو ذخائر و منابع طبیعی هر کشور محسوب می شوند. این بخش یکی از مهمترین منابع تامین غذایی و دارویی بشر در طول نسل ها بوده است. استان گلستان به دلیل موقعیت جغرافیایی مناسب، از نظر پوشش گیاهی بسیار غنی می باشد. مردم این منطقه با قومیت های مختلف، از گذشته های دور ارتباط نزدیکی با محیط اطراف خود، به ویژه گیاهان داشته اند. از آنجایی که در ایران عطاری ها مهمترین مراکز در عرضه گیاهان دارویی هستند، در این تحقیق با مراجعه به عطاری های چهار شهرستان شرق استان گلستان، شامل گنبدکاووس، گالیکش، مینودشت و کلاله، اطلاعات مربوط به افراد مشغول در عطاری، مراجعان و علل مراجعه به عطاری ها ثبت شد. مشخص شد که ۵۶% از عطاری ها در شهرستان های مذکور، دارای قدمتی بین ۱۰ تا ۳۰ سال هستند. میانگین سن افراد مشغول در عطاری ها، ۲۰ تا ۵۰ سال تخمین زده شد که ۸۶% آنها مرد و ۴۱% این افراد بدون داشتن تحصیلات مرتبط و تنها از طریق تجارب خانوادگی یا گذراندن دوره های مرتبط با گیاهان دارویی به این شغل مشغول شده بودند. بیشترین علت مراجعه مردم منطقه به عطاری ها نیز مربوط به بیماری های کبد و دستگاه گوارشی گزارش شد؛ که این ممکن است به دلیل الگوی زندگی و یا رژیم غذایی نادرست و نامناسب مردم منطقه باشد. با وجود فلور غنی و جغرافیای مناسب استان گلستان، همچنین تمایل مردم منطقه به استفاده از داروهای گیاهی، نتایج تحقیق نشان داد که تنها ۲۱% از گیاهان مورد نظر از داخل استان تهیه شده بودند و بقیه از استان های مجاور وارد می شوند؛ بنابراین به نظر می رسد با اطلاع رسانی و آموزش مناسب افراد بومی بتوان از این ظرفیت استان برای تامین گیاهان مورد استفاده و همچنین ایجاد اشتغال استفاده بهینه کرد.

استفاده های سنتی, عطاری ها, گنبد کاووس, گیاهان دارویی