جلال الدین سلطان کاشفی - استاد دانشگاه هنر تهران، ایران.

فانتاستیک رئالیسم (واقع گرایی روح انگیز) همانند سبک سوررئالیسم -که فراواقع گرایی خوانده می شود- در بستر هنر غرب، به خصوص در دل نقاشی و چاپ دستی شکل می گیرد و متعاقبا، این نوع نگرش در آثار هنرمندان آن خطه از اهمیت به سزایی برخوردار می گردد؛ چرا که در این وادی ابتدا، گروهی از هنرمندان اتریشی به این مهم بها می دهند و سبب شکل گیری آثاری شگفت انگیر و یا به عبارتی دیگر ، خیال پردازی های روح نواز می گردند و این گونه فضاسازی را فانتاستیک رئالیسم می نامند. بدین ترتیب، هدف از نگارش این مقاله آشکار نمودن تفکرات هنرمندانی است که در واپسین روزهای جنگ جهانی دوم، در وین گرد هم جمع می شوند و نگرانی ها و دلواپسی های خود را -که از دل جنگ برخاسته بود- به گونه ای رویایی در آثارشان به صحنه می کشند که نشان گر جامعه ای از هم گسیخته می باشد. لذا، برای راه یافتن به کنه تفکرات این گونه نقاشان و چاپگران اتریشی و علت شکل گیری چنین سبکی، در این پژوهش، سعی برآن گردیده تا ابتدا، به پرسش اصلی این پژوهش پاسخ داده شود که: آیا شکل گیری سبک فانتاستیک رئالیسم زاییده و برخاسته از جنگ جهانی دوم، جنگی خانمان سوز و ویران گر می باشد یا از مسایل دیگری نشات می گیرد؟ هم چنین، به عنوان یافته های این پژوهش می توان گفت که، بی تردید در به وجود آمدن این مکتب هیچ عامل دیگری مهم تر و گسترده تر از بلایای جنگ نبوده که هنرمندان را متاثر کرده و سبب واکنشی بزرگ از سوی آنان گشته است. سرانجام به عنوان نتیجه می توان چنین اظهار نمود که، به غیر از بلایای جنگ در شکل گیری این سبک نظریات زیگموند فرید، روان کاو اتریشی نیز تاثیر به سزایی داشته است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است؛ گردآوری منابع، کتابخانه ای است؛ در برخی موارد از پایگاه ها و سرچشمه های اینترنتی معتبر نیز استفاده شده است.   

فانتاستیک رئالیسم, زیگموند فرید, یوهان موشیک, رودلف هاوسنر, ولفگانگ هوتر و دیگر هنرمندان این مکتب