نقش ضدافلاطون گرایی فوکو در خوانش او از تابلوی این یک پیپ نیست

مساله اصلی در این مقاله نسبت اندیشه فوکو با ضدافلاطون­گروی است. به این بهانه، تحلیل او از آثار ماگریت در مقاله «این یک پیپ نیست» مورد بررسی قرار گرفته و نسبت آن با مفهوم «خارج» در اندیشه این دوره از تفکر فوکو تحلیل شده است. فوکو خود بر ضدافلاطونی بودن نگاهش در این دوره انگشت می­نهد. بنابراین، پرسش پژوهش حاضر، پرسش از نسبت میان مفهوم «خارج» و نگاه ضدافلاطونی فوکو در تحلیل او از نقاشی­های ماگریت است. روش پژوهش این مقاله توصیفی- تحلیلی است که طی آن، ضمن بررسی چهار اثر از ماگریت به تبیین نگرش­ ضدافلاطونی فوکو خواهیم پرداخت. شیوه گردآوری داده­ها مطالعه کتابخانه­ای آثار نظری موجود از فوکو و نیز آثار موجود درباره نگرش اوست. روش پژوهش بنا به نسبتی که با آثار خود فوکو دارد، به نحوی با تبارشناسی نگرش او و نیز دلایل روش­شناختی ضدیت او در دوره آغازین تفکرش با تفکر افلاطونی نیز در پیوند است؛ و از آن جهت که، به نسبت میان کلمه و تصویر در بطن آثار ماگریت و تحلیل کیفیت این رابطه می­پردازد در حوزه روش­شناسی مطالعات کلمه-تصویر نیز قرار می­گیرد. نتیجه پژوهش نشان می دهد که، فوکو در تحلیل خویش از آثار ماگریت، ضدافلاطونی بوده و در شیوه تفکر خاص خویش نیز درصدد واژگون سازی ساختار افلاطونی اندیشه ورزی بوده است؛ و این، چه بسا، یکی از دلایلی بود که او را موفق به ایجاد روش­های نوین تحلیل و تفکر در حوزه­های فلسفی و اجتماعی ساخت.

Keywords:

فوکو , ماگریت , این یک پیپ نیست , ضدافلاطون گرایی , نسبت کلمه-تصویر