حسین نوروزی قره قشلاق - دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشکده پژوهش های عالی هنر و کار آفرینی، دانشگاه هنر اصفهان، ایران.
ایمان زکریایی کرمانی - استادیار دانشکده صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان، ایران.
احمدرضا نصر اصفهانی - استاد گروه علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان، ایران.

اهمیت شایستگی های حرفه­ای به عنوان یک امر توسعه دهنده در آموزش عالی، ایجاب می­کند که به طور پیاپی و با توجه به شرایط موجود و نیازهای افراد مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. عدم توجه به این امر در نظام آموزش عالی صنایع دستی ایران[i] و هم چنین، کاربرد برنامه­ درسی ثابت و با رویکردی یک سان از سال ۱۳۶۶، سبب شد که پژوهش حاضر با هدف شناسایی شایستگی­های حرفه­ای مورد نیاز دانش آموختگان دوره کارشناسی صنایع دستی به این مساله بپردازد. بر این اساس، پرسش های پژوهش چنین مطرح می­گردد که: ۱) شایستگی­های حرفه­ای مورد نیاز دانش آموختگان دوره کارشناسی صنایع دستی از دیدگاه صاحب نظران کدامند؟ ۲) اعتبار و اولویت­ شایستگی­های شناسایی شده از منظر صاحب نظران چگونه است؟ پژوهش از منظر هدف توسعه­ای کاربردی، و از حیث روش آمیخته اکتشافی محسوب می­شود. جمع­آوری داده­ها­ در بخش کیفی به روش مصاحبه نیمه ساختار­یافته و ابزار فرم مصاحبه صورت گرفت. جامعه آماری پژوهش، اعضای هیات علمی رشته­ صنایع دستی در دانشگاه­های ایران است که ۲۴ نفر از آن ها به روش نمونه­گیری نظری انتخاب شدند. مصاحبه­ها به روش تحلیل مضمون و با استفاده از نرم­افزار تحلیل کیفی متن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نهایتا، شایستگی­های حرفه­ای دانش­آموختگان این رشته در ۱۵ شاخص اصلی و در سه حوزه دانش، مهارت و نگرش به دست آمد. در ادامه، برای اعتباریابی و اولویت­بندی شاخص­ها­ از روش دلفی و ابزار پرسش نامه محقق ساخته بر مبنای طیف پنج درجه­ای لیکرت استفاده شد. با توجه به نتایج، تمامی شاخص­ها مورد تایید قرار گرفت و اولویت­ آن ها نیز از منظر جامعه پژوهش تعیین گردید. می­توان نتیجه گرفت، برای دست­یابی به اهداف توسعه و پاسخ­گویی به نیاز­های حرفه­ای دانش­آموختگان، آموزش عالی و دانشگاه­های مجری صنایع دستی باید شایستگی­های حرفه­ای به دست آمده را به شکلی کاربردی در برنامه درسی و آموزش این رشته مورد توجه قرار دهند.   [i] نک. مشخصات کلی برنامه و سرفصل دروس دوره کارشناسی صنایع دستی، ۱۳۶۶.

شایستگی حرفه ای, صنایع دستی, آموزش عالی, دانش آموختگان