مریم مولازاده - دانشجوی دکتری پژوهش هنر،دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا،تهران، ایران.
فریده طالب پور - استاد گروه طراحی پارچه و لباس، دانشکده هنر دانشگاه الزهرا. تهران. ایران.

چکیده: گفتمان توسعه پایدار، گفتمان مد را به حاشیه رانده و در این فرایند، مفهوم «مصرف» تغییر یافته است. مسئله این است که دگرگونی معنایی دال «مصرف» در گفتمان مد به چه نحوی اتفاق افتاده و هدف از پژوهش حاضر تحلیل انتقادی گفتمان مد و بررسی دگرگونی معنایی دال مصرف از گفتمان مد تا گفتمان مد پایدار است. در این راستا تلاش میشود که به این سوالات پاسخ داده شود: مصرف در گفتمان مد به چه معنایی است؟ دگرگونی معنایی مصرف به چه صورت شکل گرفته است؟ این تحقیق به روش کیفی و از طریق گفتمان انتقادی لاکلا و موفه انجام می شود. مفاهیم مرتبط با سازوکار مد مرسوم و مد پایدار به روش کتابخانه ای استخراج و واکاوی شده و در نهایت پس از کشف تمامی دالهای گفتمانی، مولفه های گفتمانی مد مرسوم یک به یک از منظر گفتمان مد پایدار مورد نقد و تحلیل قرار می گیرد. نتایج نشان می دهد که گفتمان مد دال خالی به نام مصرف خلاقانه دارد که توانسته است از دگرگونی معنایی دال مرکزی گفتمان مد حاصل شود و بدل به دال مرکزی گفتمان توسعه پایدار شود. با تثبیت معنایی مصرف خلاقانه، مصرف متظاهرانه به حاشیه رفته و گفتمان مد پایدار هژمونیک می شود. مصرف خلاق در گفتمان مد پایدار به معنای احیاء مد است که به سه روش استفاده مجدد پوشاک از طریق اهدا، فروش یا تعمیر و بازیافت انجام می شود.

تحلیل انتقادی گفتمان, لاکلا و موفه, مد پایدار, مصرف خلاقانه, مصرف متظاهرانه