سید محمد رضا علوی مقدم - استادیار گروه عمران دانشکده مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

برآورد ظرفیت انتقال کانال ها و رودخانه ها، یکی از پایه ای ترین مباحث هیدرولیک کانال های باز و از پرکاربردترین موضوعات در طرحهای عملی مهندسی است. هرچند، رابطه مانینگ در دیدگاه یک بعدی، به عنوان مهمترین ارجاع مهندسین در برآورد ظرفیت انتقال و طراحی های معمول، در شبکه های آبیاری، مهندسی رودخانه و دیگر زمینه ها بکار می رود. اما این معادله با توجه به دیدگاه یک بعدی حاکم بر آن، از محدودیت جدی در مقاطع دارای نامنظمی در هندسه و زبری رنج می برد.در سالهای اخیر، تلاشی گسترده برای برآورد دقیق ظرفیت انتقال در این مقاطع، بر مبنای حل معادلات کاملتر در فضای سه یا دو بعدی آغاز گردیده که از ان میان، SKM مدلی است مبتنی بر حل معادلات دو بعدی جریان در کانال باز که از متوسط گیری معادلات ناویر- استوکس در فرم کامل، در عمق کانال حاصل شده است. در این مقاله پس از مرور ادبیات فنی در این زمینه و معرفی روش های حل SKM، به منظور نشان دادن اهمیت کاربرد این روش در فعالیتهای پژوهشی و مهندسی، نمونه هایی در مقیاس آزمایشگاهی و میدانی مورد تحلیل قرار گرفته و اختلاف نتایج مابین حل دقیق ناشی از معادلات دو بعدی با نتایج روش های متعارف یک بعدی، ارائه شده است.

ضریب انتقال، مدل SKM، کانال مرکب، حل تحلیلی