سید محسن معنوی - گروه آموزشی علوم و مهندسی آبخیزداری،دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری،ساری، ایران
کاکا شاهدی - و عضو هیات علمی گروه علوم مهندسی آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
محمود حبیب نژاد - دانشیارگروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری
باقر قرمزچشمه - گروه پژوهشی هیدرولوژی و توسعه منابع آب، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیز کشور، تهران، ایران

اولویت­بندی مناطق مختلف و زیرحوضه­ها از نظر پتانسیل سیل­خیزی تاثیر مهمی در مدیریت حوزه­آبخیز دارد. هدف از اولویت­بندی سیل­خیزی در زیرحوضه­ها، ارائه الگویی برای کنترل و کاهش خطرات سیل و ارزیابی نقش هریک از زیرحوضه­ها در دبی­اوج هیدروگراف سیلاب خروجی حوضه می­باشد. در این تحقیق حوضه تالار بدلیل وقوع سیل­های متعدد، بعنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب و در ادامه عوامل موثر بر سیل­خیزی نظیر بارش باران در دوره بازگشت های مختلف، طول جریان، درصد شیب، کاربری اراضی، گروه هیدرولوژی خاک، مقادیر CN و زمان­تمرکز شناسایی و سپس با استفاده از تلفیق نرم­افزار ArcGIS و مدل ModClark، پتانسیل تولید رواناب در حوضه تالار در پنج طبقه خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد در سه دوره بازگشت ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ سال تهیه شد. همچنین براساس نتایج بدست آمده سهم زیرحوضه­ها در پتانسیل سیل­خیزی کل­حوضه تنها تحت تاثیر مساحت آنها نیست و عواملی چون موقعیت مکانی زیر حوضه­ها و روندیابی سیل در رودخانه اصلی نیز در رژیم سیلابی حوضه تاثیر قابل توجهی دارند. به همین دلیل براساس نقشه های پتانسیل تولید رواناب در دوره بازگشت های ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ ساله، پتانسیل تولید رواناب، از پایین­دست به سمت بالادست حوضه؛ افزایش و زیرحوزه چاشم واقع در جنوب شرقی حوضه بدلیل بارش­های سیلابی، شیب تند و بالایودن مقادیر CN به عنوان موثرترین واحد در پتانسیل سیل­خیزی کل حوضه تالار- شیرگاه محسوب می شود.

سیلاب, ArcGIS, مدل ModClark, اولویت بندی, حوضه تالار