ابوالفضل اکبرپور
شهرزاد صادقی
حامد فروغی فر
علی شهیدی

برداشت­های بی­رویه از منابع آب زیرزمینی باعث افت شدید سطوح ایستابی گردیده است. از طرفی میزان هدر­رفت رواناب حاصل از بارندگی در جهان و بالاخص در کشور ما بسیار زیاد و قابل توجه می­باشد. بنابراین تمایل به سمت استفاده ی بهینه از رواناب­ها و منابع آب سطحی کنترل نشده به جای برداشت­های بی­رویه از منابع آب زیرزمینی امری لازم و ضروری است. این مقاله دو روش مختلف را برای تعیین مکان های مستعد جمع آوری آب باران؛ در قالب دوسیستم پشتیبانی تصمیم (DSS) مبتنی بر GIS ارائه می­کند که به تصمیم گیرندگان، در انتخاب مکان های مناسب جمع آوری آب باران در دشت بیرجند  واقع در استان خراسان جنوبی یاری می­رساند. جهت انجام این تحقیق از شش معیار بارندگی، شیب حوضه آبریز، عمق و بافت خاک، شبکه آبراهه­های دشت و کاربری اراضی منطقه استفاده شد. روش اول خصوصیات مختلف حوضه را مستقیما در تصمیم گیری دخیل می­سازد و روش دوم بر اساس ظرفیت منطقه در تولید رواناب و نیز فاکتور های اجتماعی- اقتصادی عمل می­کند. نتایج به دست آمده از هر روش، منطقه را از لحاظ استعداد جمع آوری باران در۴ گروه ضعیف، متوسط، خوب و بسیار خوب طبقه بندی می­کند. مقایسه ی دو روش، نشان می دهد که در دشت بیرجند، به کارگیری روش اول مناسب­تر است و بطور کلی از غرب به سمت شرق دشت بر استعداد آن در جمع­آوری آب باران افزوده می­شود.

جمع آوری آب باران, سیستم های پشتیبانی تصمیم گیری, سامانه اطلاعات جغرافیایی, دشت بیرجند