محمد فیضی - مربی پژوهش بخش تحقیقات خاک و آب

افزایش روز افزون جمعیت و نیاز به تولید بیشتر مواد غذایی، توسعه صنایع و مصرف آب با کیفیت مناسب در آنها، توسعه سطح زیر کشت و بالاخره کاهش ریزشهای آسمانی مخصوصا در مناطق خشک ونیمه خشک کشور، کاربرد آبهای شور را در امر کشاورزی اجتناب ناپذیر می نماید. لذا برنامه ریزی ومطالعه بر روی مدیریت صحیح بهره برداری از آبهای شور در جهت استفاده بهینه از منابع خاک وآب و دستیابی به تولید مطلوب و پایدار از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مطالعه، هفت تیمار مدیریت مصرف آبهای شور با استفاده از سه کیفیت آب آبیاری (مقادیرشوری ۹/۲، ۳/۶ و۲/۱۰ دسی زیمنس بر متر) در سه تکرار به صورت طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی برای مدت سه سال زراعی همراه با کشت پنبه رقم ورامین به اجراء در آمد .تیمارهای آزمایشی شامل سه تیمار بصورت کاربرد سه کیفیت آب آبیاری فوق در کلیه فصل زراعی، دو تیمار کاربرد آب مناسب با شوری ۹/۲ دسی زیمنس بر متر در مراحل جوانه زدن و استقرار گیاه و بقیه فصل آبیاری با آب با شوری ۳/۶ و ۲/۱۰ دسی زیمنس بر متر و دو تیمار دیگر آبیاری با آب مناسب و آب با شوری ۳/۶ و یا۲/۱۰ دسی زیمنس بر متر به صورت متناوب در طول فصل اعمال گردید. نتایج حاصله نشان داد که عملکرد وش پنبه با مصرف آب آبیاری با شوری ۳/۶ و ۲/۱۰ دسی زیمنس بر متر در طول فصل زراعی در مقایسه با تیمار آب آبیاری با شوری ۹/۲ دسی زیمنس بر متر به ترتیب ۳۳و۶۶ درصد کاهش داشته است. تیمارهای مصرف متناوب آب آبیاری با شوری ۹/۲ و۳/۶ دسی زیمنس بر متر و شوری ۹/۲ و۲/۱۰ دسی زیمنس بر متر به ترتیب ۱۳ و۴۰ درصد نسبت به تیمار آب آبیاری با شوری ۹/۲ دسی زیمنس بر متر کاهش عملکرد وش پنبه داشته است که بدین ترتیب ضمن کاربرد آب شور، به میزان حدود ۵۰ درصد در مصرف آب مناسب صرفه جویی گردیده است. این مقدار آب صرفه جویی شده را می توان به منظور افزایش سطح زیر کشت و یا در آبیاری گیاهان نسبتا حساس به شوری مصرف نمود. عملکرد وش در دو تیمار مصرف آب با شوری ۹/۲ دسی زیمنس بر متر در مراحل جوانه زدن و استقرار گیاه و بقیه فصل زراعی از آب با شوری۳/۶ و یا ۲/۱۰ دسی زیمنس بر متر به ترتیب ۲۱ و ۴۹ درصد نسبت به تیمار آب آبیاری با شوری ۹/۲ دسی زیمنس بر متر کاهش داشت. نتایج این تحقیق نشان داد که عملکرد نسبی وش پنبه با استفاده از میانگین شوری عصاره اشباع خاک در طول فصل زراعی از رابطه ((۵/۶ECe- ) ۲/۸-۱۰۰= Ry) با ضریب همبستگی (۸۸/۰R۲=) می تواند محاسبه گردد

پنبه, شوری آب, تحمل به شوری, مدیریت آبیاری