فاطمه زارعی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد صفاشهر، فارس، صفاشهر، ایران
نجمه فارسی مدان - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد صفاشهر، فارس، صفاشهر ، ایران

امروزه بیش از پیش جوامع بشری به خانواده و استحکام بنیان خانواده توجه دارند. چون خانواده رکن اساسی در هر جامعه ای است. بنابراین لازم است امنیت و دوام این رکن اساسی را از نظر فرهنگی، سیاسی، حقوقی و غیره تضمین نمود. در دین اسلام از همان ابتدا به خانواده و مسائل حقوقی زوج و زوجه توجه شده است. و تکالیفی مشخص کرده که خانواده برای رسیدن به آرامش باید آنها را رعایت کنند. از جمله حقوق زوج که تمکین زوجه و حقوق زوجه که باید زوج آن را ادا نماید می توان از مهریه، نفقه، اجرت المثل، نحله و ارث نام برد. مهریه و نفقه در ایام زوجیت و اجرت المثل و نحله پس از طلاق به زوجه تعلق می گیرد و جزء حقوق مالی زن محسوب می شود. تفاوت اصلی میان نظام حقوقی اسلام با سایر نظام های حقوقی در به رسمیت شناختن این حق مالکیت برای زنان است. به موجب به رسمیت شناختن مالکیت های حمایتی، زنان به ازدواج و تشکیل خانواده بیشتر ترغیب می گردند. زیرا منافع مالی زن در درون کانون خانواده به عنوان مادر و همسر بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. یافته های این تحقیق حاکی از آن است که حقوق مالی زن در ازدواج شامل مهریه، نفقه، اجرتالمثل، نحله و ارث میشود که در دین اسلام و یهود تفاوتهایی بین این دو وجود دارد. بنابراین مهریه مالی است که در زمان وقوع عقد ازدواج، مرد به زن خود میپردازد یا مکلف به پرداخت آن می شود. بعضی از پژوهشگران می گویند علاوه بر دین اسلام در یهودیت نیز مهریه وجود داشته است . در حال حاضر نیز برخی از یهودیان مهریه را از ارکان عقد نکاح می دانند. همچنین در اسلام ارث و دیه زن نصف مرد تعیین شده اما این نه به معنی ارزش کمتر زن نسبت به مرد بلکه به دلیل نقش های متفاوت زن و مرد نسبت به یکدیگر است و در شریعت یهود، اصل کلی مبتنی بر محرومیت زنان از ارث بوده است.

حقوق مالی زن، مهریه، ارث، اسلام، یهود.