بازتاب تعاملات سیاسی ایران و ایالت متحده در دگردیسی اقتصاد سیاسی جامعه ایران(۱۳۵۷-۱۳۳۲ش)

یکی از مسائل مهم پیش روی حاکمیت های سیاسی در حوزه ی سیاست داخلی، مدیریت منابع طبیعی و سرمایه ی ملی، جهت رشد و توسعه ی اقتصاد کشور است. در عصر پهلوی دوم تعاملات سیاسی ایران و ایالت متحده و ابزارهای راهبردی آمریکا در راستای سیاست مقابله با گسترش کمونیسم، متاثر از تغییر معادلات نظام جهانی در عصر جنگ سرد، جامعه ی ایران را با تحولاتی بنیادین در عرصه ی اقتصاد سیاسی مواجه ساخت. پژوهش حاضر در صدد پاسخگویی به این سوال است که سیاست خارجی ایالت متحده در تعامل با ایران چه تاثیری در حوزه ی اقتصاد سیاسی ایران بر جا گذاشت؟ بررسی ها در این زمینه حاکی از این است که نفوذ استعماری آمریکا در ایران به واسطه ی طرح های توسعه ی اقتصادی مانند طرح اصلاحات ارضی، موجب دگرگونی هایی در ساختار اقتصادی ایران از جمله گذار از کشاورزی سنتی و ظهور کشاورزی تجاری و سرمایه داری گردید، اما به طور کلی پس از اجرای طرح مذکور، علیرغم بهره گیری از روش های مدرن و پیشرفته در تولیدات کشاورزی، نه تنها رشد و توسعه در اقتصاد کشاورزی ایران حاصل نشد، بلکه به دلیل عدم سازگاری نحوه ی اجرای این طرح با زیرساخت های اقتصادی و اجتماعی جامعه و نیز چرخش سیاسی در تقسیم اراضی میان مالکان و دهقانان به نفع مالکان، بازدهی زمین های کشاورزی بسیار اندک بود.

Keywords:

ایران عصر پهلوی , ایالت متحده , اصلاحات ارضی , اقتصادسیاسی , کشاورزی سنتی , کشاورزی تجاری.