فاطمه باطنی - کارشناس ارشد محیط زیست، دانشگاه صنعتی اصفهان[
سیما فاخران اصفهانی - هیات علمی گروه محیط زیست دانشگاه صنعتی اصفهان
علیرضا سفیانیان
نوراله میرغفاری

در مطالعات مدیریت منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی، بررسی آلودگی و گسترش آن‌ها در مناطق تحت‌تأثیر منبع آلاینده از موضوعات بسیار مهم می‌باشد. از آن‌جایی که تغییرات کاربری اراضی در حوزه آبخیز زاینده‌رود مشکلات زیست‌محیطی متعددی را برای رودخانه به‌عنوان منبع‌پذیرنده بالاخص از نظر پساب صنایع به‌وجود آورده است؛ لذا دانستن چگونگی اثر الگوی مکانی و نحوه چیدمان کاربری‌های مختلف اراضی بر کیفیت آب به‌منظور تعیین بهترین فعالیت‌های مدیریتی بسیار حایز اهمیت است. در این راستا اثر الگوی مکانی کاربری شهرک‌ها و مناطق صنعتی در مقیاس سیمای سرزمین بر کیفیت آب رودخانه زاینده‌رود مورد بررسی قرارگرفت و پارامترهای کیفیت آب طی 11سال [1386_1375] در10 ایستگاه نمونه‌برداری در طول رودخانه بررسی شد و زیرحوضه‌های مربوط به هر ایستگاه تعیین گردید. سپس نقشه کاربری اراضی در سال 1375 و 1386 و نسبت مساحت لکه‌های مناطق صنعتی و دیگر متریک‌های سیمای سرزمین در هر زیر‌حوضه، تعیین گردید. تجزیه و تحلیل آماری اثر متریک‌های سیمای سرزمین مربوط به کاربری شهرک‌ها و مناطق صنعتی بر پارامترهای کیفیت آب رودخانه زاینده‌رود نشان داد که تعداد لکه‌های مناطق صنعتی و میزان حاشیه‌ی کل این کاربری اثر معناداری برکاهش کیفیت آب رودخانه زاینده‌رود داشته است. در حالی‌که درصد مساحت مناطق صنعتی در هر زیرحوضه اثر معناداری بر پارامترهای کیفی آب نداشته است. نتایج حاصل از این مطالعه می‌تواند بینشی جدید برای برنامه‌ریزان و مدیران برای لحاظ‌کردن اثرات الگوهای مکانی گسترش صنعت در پی داشته باشد.

کیفیت آب 2 کاربری اراضی 3 شهرک ها و مناطق صنعتی 4 رودخانه زاینده رود 1 متریک های سیمای سرزمین