مسعود سامیان - دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه روستایی دانشگاه بوعلی سینا همدان
محمد خلیلی - رئیس اداره آموزش ، ترویج و مشارکت های مردمی اداره کل منابع طبیعی و آبخی

منابع طبیعی اثرات مستقیم و غیر مستقیم زیادی در توسعه اقتصادی _ اجتماعی کشورها دارد به رغم این اهمیت روند تخریب این منابع به دلیل رشد سریع جمعیت ، بهره برداری بی رویه و بدون برنامه ریزی و فقدان آگاهی مردم نسبت به توسعه و ترویج موازین احیا توسعه و بهره برداری صحیح با شتاب بیش از حدی ادامه داشته است بنابراین پایداری در مدیریت منابع طبیعی و حفظ آن از شروط اساسی برای رسیدن به توسعه پایدار کشاورزی و روستایی است ، همچنین باید توجه داشت که مشارکت مردم در مدیریت منابع طبیعی نقش مهمی در جلوگیری از روند چنین تخریبی ایفا می کند. مسئله مذکور باعث شده تا هدف این پژوهش به سمت تعیین میزان نقش و اهمیت بهره برداران کشاورزی در مدیریت پایدار منابع طبیعی سوق پیدا کند. این تحقیق یک مطالعه تحلیلی – توصیفی است که جمع آوری اطلاعات آن با رویکرد پیمایش انجام گردیده است. جامعه آماری شامل 100 نفر از بهره برداران کشاورزی در روستاهای اطراف شهرستان همدان می باشند. نتایج تحقیق نشان داد که 34 درصد کشاورزان در گروه ناپایدار ، 54 درصد کشاورزان در گروه پایداری متوسط و 12 درصد کشاورزان در گروه پایدار جای گرفتند. همچنین نتایج حاصل از رگرسیون چند متغیره نشان داد که متغیرهای میزان درآمد کشاورزان ، تعداد افراد با سواد خانوار، شرکت در کلاس های ترویجی و درآمد های حاصل از فعالیت های غیر کشاورزی توانایی تبیین 77% ( R2 = .775 ) تغییرات متغیر مدیریت پایدار منابع طبیعی توسط کشاورزان را دارا می باشد.

بهره برداران کشاورزی ، مدیریت پایدار منابع طبیعی ، حفاظت از محیط زیست ، شهرستان همدان