علیرضا فاطمی نیک - کارشناسی ارشد ژئومرفولوژی کاربردی

اهداف آمایش سرزمین مختلف است و میتواند شامل ملاحظات ایمنی و دفاعی، کارایی و بازده اقتصادی، وحدت و یکپارچگی سرزمین، گسترش عدالت اجتماعی و تعادل های منطقه ای، حفاظت محیط زیست و احیای منابع طبیعی و رفع محرومیت ها باشد. در اغلب برنامه های آمایشی این اهداف مورد توجه قرار میگیرد. در برنامه های آمایشی ایران نیز این اهداف به شکل بسیار خوبی در طرحها بیان گردیده است اما متاسفانه مشکل برنامه های آمایشی در ایران بخش اجرایی آن است زیرا این برنامه ها ضمانت اجرایی ندارند و در واقع قانونی که پشتوانه آنها باشد وجود ندارد. در صورتی که به طور مشخص دیده میشود،برنامه های آمایش در ایران به آنچه که مدنظر بوده نرسیده است. در واقع، با گذشت بیش از ۵۰ سال از اجرای اولین برنامه های آمایشی کشور، هنوز شاهد نابرابری های بسیار زیاد در توزیع امکانات در سراسر کشور هستیم.بی شک هدف اصلی آمایش سرزمین مدیریت مطلوب فضاست از رهگذر تنظیم رابطه انسان، فضا و فعالیت های انسان در فضا، تحقق آمایش سرزمین بیشتر از اینکه مستلزم داشتن یک طرح فنی باشد، مستلزم یک برنامه مدیریت مبتنی بر اصل توازن های اقتصادی و فضایی می باشد، در این صورت است که آمایش سرزمین می تواند تحقق بخش عدالت در فضا و عدالت اجتماعی باشد. امروزه تمرکز شدید جمعیت و فعالیت ها در یک یا چند نقطه جغرافیایی از مشخصه های بارز اکثر کشورهای جهان سوم به خصوص کشور ایران است. عدم توجه به برنامه های بلندمدت و تکیه سیاست گذاران به برنامه های توسعه بخشی و بعضا سطحی از موانع اصلی توسعه متوازن کشور است. هدف این مقاله تبیین ابعاد مختلف مدیریت فضایی در فرایند تهیه برنامه آمایش سرزمین می باشد.

آمایش سرزمین ، جغرافیا ،توسعه پایدار