رضا شیرزادیان - نویسنده و پژوهشگر شهرداری تهران کارشناس ارشد مردم شناسی گرایش علوم اجتماعی تهران - ایران

خلاصه شهری که فرهنگ شهروندی شهروندان آن در سطح قابل قبولی نباشد، آرام آرام، کارکرد ماهوی خود را که مهمترین آن سکونت است، از دست میدهد و دیگر محل سکنی گزیدن نخواهد بود. چرا که سکونت و آرامش، نتیجه ی تعاملی پویا و نظام مند بین شهروندان با خدای هستی، خود و دیگر انسانها، و نیز محیطی است که در آن زندگی میکنند. و چنانچه یکی از این ارتباطات دچار خدشه شود، اولین نتیجه ی آن، سلب آرامش روحی و روانی انسان است.از این رو اگر تمام شهروندان یک شهر به اصول زندگی در محیط های مشترک پایبند نباشند، و یا آداب زندگی در کنار یکدیگر را رعایت نکنند، ادامه ی با هم بودن غیرممکن خواهد بود؛ و برای انسانی که ذاتا اجتماعی آفریده شده است، نبودن در کنار جمع، مساوی با مرگ است. به عبارت دیگر، بدون رعایت عمومی الزامات فرهنگی زندگی در شهر، شهرنشینی بسیار سخت، زجرآور و حتی مرگبار میشود. و پرواضح است که فرایند هنجارسازی و درونی نمودن این مراعاتها، جز در آموزش فرهنگ شهرندی قابل تعریف نیست. از زاویهی دیگر، بدون ارتقای فرهنگ شهروندی، حرکت به سوی توسعهی همه جانبه ی شهرها غیرممکن است. جالب آن که نتایج تحقیقات علمی نشان میدهد که حتی با زیرساختهای فعلی، در صورت ارتقای فرهنگ شهروندی، ظرفیت سکونت در شهرها، به میزان قابل توجهی افزایش مییابد؛ و شاخصه ای رفاه شهروندان نیز به شدت رشد میکند. برای مثال، تنها با رعایت قوانین ترافیکی، ظرفیت اکثر معابر شهرها با همین زیرساختهای کنونیبه طور محسوس افزایش مییابد و عبور و مرور در آنها به شکل چشم گیری متحول میشود.

کلمات کلیدی: راهبردهای مدیریتی، فرهنگ عمومی، شهروندان، شهرداری تهران.