سید مرتضی غیور باغبانی - استادیار گروه مدیریت، دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)، مشهد
فائزه حامد همراهیان - دانشجوی دکترای سیاست گذاری بازرگانی، دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)، مشهد. ایران
منیره یگانه مفرد - دانشجوی دکترای سیاست گذاری بازرگانی، دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)، مشهد، ایران
محمد مرتضایی - دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت اماکن متبرکه مذهبی، دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)، مشهد، ایران

گردشگری مذهبی یکی از قدیمی ترین و مهم ترین انواع گردشگری است که سهم قابل توجهی از فعالیت های گردشگری را به خود اختصاص داده است. گردشگری مذهبی علاوه بر جنبه های اقتصادی و مالی، در جنبه اجتماعی نیز باعث ارتباط بیشتر با سایر جوامع اسلامی می­شود و فراهم کننده تعامل بین ملت ها و فرهنگ هایی است که نقاط مشترکی با هم دارند. هدف این پژوهش بررسی عوامل موثر بر تجربه ماندگار گردشگر مذهبی و تحلیل پیامدهای آن؛ شامل تمایل به بازدید مجدد و توصیه مقصد به دیگران است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی­ پیمایشی است که جامعه آماری آن گردشگران مذهبی شهر مشهد مقدس هستند و نمونه گیری به صورت احتمالی و از نوع تصادفی ساده  با تعداد ۳۸۴ فرد انتخاب شده است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بومی سازی­شده است که روایی آن از طریق تایید خبرگان و در قسمت کمی با روش تحلیل عاملی تاییدی، روایی همگرا و واگرا و همچنین پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ و پایایی مرکب مورد سنجش قرار گرفت. به منظور تحلیل داده های جمع آوری­شده، از روش مدل سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار SMART-PLS انجام شد. نتایج نشان داد مشارکت گردشگران مذهبی شهر مشهد، تاثیر معناداری بر تعامل فرهنگی و تجربه ماندگار آن ها دارد. همچنین تجربه ماندگار گردشگران مذهبی شهر مشهد تاثیر معناداری بر تمایل به بازدید مجدد از مقصد و توصیه مقصد به دیگران دارد و درنهایت مشارکت گردشگران مذهبی شهر مشهد از طریق تعامل فرهنگی بر تجربه ماندگار آنان تاثیرگذار است.

مشارکت گردشگر, گردشگری مذهبی, تعامل فرهنگی, تجربه ماندگار