ساناز حسنیان - دانشگاه سیستان و بلوچستان
دامون محمد علی نژادیان - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب دانشگاه شیراز
محمد رضا کاویان پور - Kavianpoor

در سدها دریچه سرویس، نقش کنترل دبی خروجی را دارد و دریچه تحتانی به منظور کنترل و هدایت سیلاب طراحی می-شود. با افزایش ارتفاع سد، سرعت جریان در دریچه های تخلیه افزایش می یابد. در نتیجه فشار موضعی کاهش یافته و منجر به وقوع پدیده کاویتاسیون می شود. در مقاله حاضر با استفاده از مدل آزمایشگاهی تخلیه کننده تحتانی سد سیازاخ، که در موسسه تحقیقات آب موجود است، به بررسی عملکرد توام دو دریچه سرویس و اضطراری، پرداخته شد. آزمایش ها به ازای ۴ بار آبی مخزن و ۶ بازشدگی مختلف دریچه ها از ۱۰% تا ۸۰% انجام شد. فشار در پیزومترهای نصب شده بر روی بدنه مجرای تخلیه کننده قرائت شد و دبی عبوری از لوله هواده بین دو دریچه توسط سیم داغ اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که زمانی که دریچه سرویس در یک بازشدگی مشخص خراب شده و دریچه اضطراری وارد مدار می شود، بیشترین میران تقاضای هوا رخ می دهد و مقدار بازشدگی دریچه اضطراری با دریچه سرویس برابر شده یا کمتر از آن می شود. با اندازه گیری مقدار هوای ورودی از لوله هواده در ۲۴ حالت مختلف آزمایشگاهی، و مقایسه آن ها با پارامترهای مختلف، رابطه ای برای تعیین ضریب هوادهی ارائه گردید که تابع عدد فرود است و محدوده ای بین حد پایین و بالای داده ها را شامل می شود.

کاویتاسیون, دریچه تخلیه, ضریب هوادهی, میدان جریان, دریچه اضطراری