هاشم زهی ضیاءالحق - دانشجوی دکتری گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد زاهدان، دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران.
اسفندیار بندریان - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد زاهدان، دانشکده علوم انسانی دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.
مرتضی اسماعیل نژاد - دانشیار گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.

در عصر پسامدرن و امروزی شاخص­های توسعه به سوی چندبعدی شدن رفته و از بخشی بودن فاصله زیادی گرفته که در این میان صنعت گردشگری یکی از بااهمیت ترین ابعاد توسعه به شمار می­رود. در این راستا، هدف پژوهش حاضر آمایش منطقه­ای روستا­های پیراشهری با تاکید بر توسعه صنعت گردشگری در نیکشهر می­باشد. تحقیق حاضر برحسب هدف، یک تحقیق کاربردی، برحسب نحوه گردآوری داده­ها یک تحقیق توصیفی و غیرآزمایشی می­باشد و درنهایت حسب نحوه اجراء، از نوع پیمایشی می­باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل اعضای شورای روستا، دهیاران و بخشداران روستاهای پیراشهری نیکشهر (تهرک، خیرآباد، زهک، نوک­آباد و هیتان)، می­باشد. حجم نمونه نیز بر اساس نمونه­گیری هدفمند ۵۰ نفر تعیین شد. جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات از نرم­افزار SPSS و مدل­های FARAS، FBMW، WASTPAS، استفاده شد. نتایج آزمون همبستگی گویای عدم ارتباط بین توسعه صنعت گردشگری و آمایش منطقه­ای روستا­های پیراشهری می­باشد، همچنین نتایج مدل FARAS نشان داد که از بین عناصر گردشگری، خدمات با وزن ۴۳۴/۰، بالاترین میزان اهمیت را در روستا­های پیراشهری نیکشهر به خود اختصاص داده است. نتایج مدل FBMW نشان داد، در عملکرد فضایی عنصر­های اطلاعات و خدمات، به ترتیب روستا­های خیرآباد، نوک آباد، هیتان، تهرک و زهک، در عملکرد فضایی عنصر­های حمل ونقل و تبلیغات، به ترتیب روستا­های خیرآباد، هیتان، نوک آباد، تهرک و زهک بالاترین و پایین­ترین رتبه را به خود اختصاص داده­اند. درنهایت نتایج مدل WASTPAS به منظور رتبه­بندی روستا­های پیراشهری با تاکید بر جاذبه­های تاریخی و طبیعی نشان داد، روستای خیرآباد در هر دو جاذبه تاریخی-فرهنگی و طبیعی بالاترین رتبه را به خود اختصاص داده است.

آمایش منطقه ای, روستاهای پیراشهری, گردشگری, نیکشهر