منصور سوداگری - دانشجوی رشته ایمنی،بهداشت،محیط زیست دانشگاه تهران
اسماعیل صالحی - عضو هیئت علمی دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران

امروزه با توجه به گسترش و توسعه شهرها و افزایش ساخت و سازهای بشر و پیشرفت تکنولوژی در زمینه های مختلف، اعم از رشته های مهندسی میزان تاثیر مداخلات انسان بر محیط زیست اطراف خویش افزایش یافته است. این اقدامات بطور مستقیم و غیرمستقیم بر سلامت انسانها اثرات زیانباری ایجاد میکنند که توسط مهندسین در مراحل طراحی، اجرا و بهره برداری مورد توجه قرار نمیگیرند و از طریق ایجاد آلودگیهای هوا، صوت و غیره بر جسم و روح انسان اثر گذارده و کیفیت زندگی بشر را کاهش میدهد. درنتیجه ضرورت بررسی سیستماتیک و همه جانبه پروژه های عمرانی از لحاظ اثرات و عوارض زیست محیطی به شدت حس میشود. فرآیندی ترکیبی و چندرشته ای از روشهای اجرایی، رویه ها و ابزارهایی است که بوسیله آنها اثرات بهداشتی یک طرح پیشنهادی در یک ساختار نظام مند مورد ارزیابی و بررسی قرار میگیرد که شامل ملاحظات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، روانی و زیست محیطی موثر بر سلامت و بهداشت جامعه میباشد. به کمک ارزیابی اثرات بهداشتی میتوان خطرات بالقوه طرحها و پروژه های مهندسی و همچنین ریسکهای بالقوه ای که در گذشته ناشناخته بوده و یا در حال تحقیق و بررسی میباشند را شناسایی کرده و الگویی برای پیشگیری از وقوع چنین خطراتی در برنامه های آتی ارائه کرد. ارزیابی های اثرات بهداشتی در نهایت باید منجر به نتایجی کاربردی و قطعی شده تا از سوی مدیران و مسئولان ذیربط در مرحله تصمیم گیری و انتخاب طرحهای بهینه قابل استفاده بوده و توسط مهندسین در مرحله طراحی و اجرا لحاظ گردند. در این مقاله سعی می شود مروری بر ارزیابی های بهداشتی اجرا شده در دیگر کشورها انجام گیرد و موارد کاربرد آن بررسی گردد.

ارزیابی اثرات، محیط زیست، پروژه های عمرانی، بهداشت