احمد آق - دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی سا
سید عطا اله حسینی - دانشیار گروه جنگلداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
مجید لطفعلیان
محمدرضا پورمجیدیان

برای بهره برداری اصولی از جنگل در هر کشور و منطقه بسته به شرایط اقتصادی و منطقه ای، باید امکاناتی فراهم گردد که موجب اجرای صحیح عملیات بهره برداری و تولید جنگل با حفظ تجدید حیات جنگل شود. امکانات لازم جهت حمل و نقل چوب از جمله آنهاست. با وجود مسیرهای چوبکشی بیشتر تنه های صنعتی استحصال شده از عرصه جنگل خارج و از تبدیل بخش قابل توجهی تنه در عرصه جنگل بعنوان چوب آلات الواری خودداری می گردد.این مطالعه در پارسل-های 301 و 309 از سری3 طرح تاویر استان گلستان که دارای شرایط توپوگرافی تقریباً مشابه بودند، انجام گردید. با این تفاوت که پارسل 301 دارای مسیرچوبکشی و پارسل 309 فاقد مسیر چوبکشی بود. جهت انجام این تحقیق مسیرچوبکشی و مکان تمامی درختان قطع شده در این پارسل توسط GPS برداشت گردید. سپس وضعیت استحصال چوب آلات مربوط به هر پارسل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در پارسل 301 ازحجم کل برداشت 401 مترمکعب ، 17/95 مترمکعب معادل 73/23 درصد به صورت گرده بینه از عرصه جنگلی خارج شده و در پارسل 309 از حجم کل برداشت 796 مترمکعب، 66/106 مترمکعب معادل با 4/13 درصد به صورت گرده بینه خارج شده و بقیه محصولات در محیط جنگل به الوار و تراورس تبدیل و به روش سنتی (توسط قاطر) از محیط جنگل بیرون آمده است. با توجه به اینکه شرایط ایجاد مسیرچوبکشی در پارسل 309 نیز از نظر سایر عوامل موثر در ایجاد مسیرچوبکشی مطلوب است، با ایجاد مسیر چوبکشی می توان درصد خروج محصولات به صورت صنعتی را بالا برد چون خروج محصولات جنگلی به روش سنتی باعث کاهش ارزش افزوده محصولات جنگلی گشته و منجر می-شود تا درآمدهای اقتصادی حاصل از بهره برداری پایین بیاید.

مسیرچوبکشی، گرده بینه، بهره برداری جنگل، طرح تاویر