امید زمانی - کارشناس ارشد و محقق اقتصادکشاورزی.
سید ابوالقاسم مرتضوی - استادیار گروه اقتصادکشاورزی دانشگاه تربیت مدرس.
حمید بلالی - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان.

موضوعارتقای بهره​وریآبدرتولیدموادغذاییازمسایلاساسیدرکشورهایمختلفجهانو بهخصوصکشورهایکمآبنظیرایراناست .اندازه​گیریوتحلیلشاخص​هایبهره­وریآبکشاورزیدرایرانبهعلت محدودیتکمیوکیفیاینمادهارزشمندازجایگاهخاصیبرخورداراست. بر همین اساس در مطالعه حاضر بهره​وری اقتصادی و فیزیکی آب در زیربخش زراعت دشت همدان-بهار  برای سال زراعی ۸۹-۱۳۸۸ مورد بررسی قرار گرفت. متدلوژی تحقیق در این مطالعه بر اساس مطالعات میدانی استوار بوده و شامل برآورد عملکرد، توابع هزینه بویژه تابع هزینه بهره​برداری و استحصال منابع آب زیر زمینی، بازده ناخالص و بهره​وری آب در تولید محصولات زراعی در شیوه های مختلف آبیاری است. متناسب با اهداف تحقیق از شاخص​های فیزیکی و مالی بهره​وری آب شامل شاخص عملکرد به ازای واحد حجم آب(CDP)، درآمد به ازای واحد حجم آب(BPD) و بازده خالص به ازای واحد حجم آب(NBPD) برای محاسبه بهره وری آب استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان داد که بهره​وری آب در شیوه​های نوین آبیاری​های بطور معنی​دار بیشتر از روش آبیاری سنتی بوده و بر اساس شاخص NBPD،کشت محصول سیر و یونجه به ترتیب بیشترین و کمترین بهره​وری آب در منطقه مورد مطالعه را نشان می​دهند.