پیمان افراسیاب - دانشیار بخش مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل.
معصومه دلبری - دانشیار بخش مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل.
رسول اسدی - دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، بخش مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل.

جهت بررسی اثر سطوح مختلف پتانسیل ماتریک خاک بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام مختلف خیار گلخانه­ای در منطقه جیرفت، آزمایشی بصورت طرح بلوک­های کامل تصادفی در قالب طرح کرت های یکبار خرد شده با سه تکرار طی دو سال ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳در یک خاک لوم رسیاجرا گردید. در این تحقیق سطوح آبیاری به عنوان عامل اصلی در سه سطح پتانسیلی (۴۵=۱I، ۶۰=۲I و ۷۵=۳I سانتی­بار در شروع آبیاری) و سه رقم بذر خیار گلخانه­ای به عنوان عامل فرعی(نگین=۱V، هیلارس=۲V و دومینوس=۳V)مورد مقایسه قرار گرفتند. میزان آب مصرفی در تیمارهای پتانسیلی ۴۵، ۶۰ و ۷۵ سانتی­بار به ترتیب ۶۳۰۰، ۵۱۰۰ و ۳۹۰۰ مترمکعب در هکتار بدست آمد که میزان آب مصرفی نقطه پتانسیلی ۴۵ سانتی بار با شرایط استفاده از تشت تبخیر، ۱۸ درصد کمتر بود. نتایج نشان داد که شاخص های عملکرد، سطح برگ، ارتفاع بوته، طول و قطر میوه در سطح پتانسیلی ۶۰ سانتی­بار، به ترتیب به میزان ۷/۲ درصد، ۲ درصد، ۲ درصد، ۷۳/۰ درصد و ۳/۲ درصد نسبت به سطح پتانسیلی ۴۵ سانتی­بار کاهش یافت، با این وجود صرفه جویی ۱۲۰۰ مترمکعب آب و افزایش ۲۲ درصدی کارآیی مصرف را در پی داشت. از طرف دیگر عملکرد و کارآیی مصرف آب در رقم دومینوس به ترتیب ۲/۶ درصد و ۲/۱۳ درصدنسبت به رقم نگین و ۴/۶ درصد و ۷/۱۳ درصد  نسبت به رقم هیلارس بیشتر بود. بر اساس نتایج، سطح پتانسیلی ۶۰ سانتی­بار اعمال شده در رقم دومینوس در سیستم آبیاری قطره­ای می­تواند در افزایش عملکرد، کارآیی مصرف آب و سطح زیرکشت خیار گلخانه­ای نقش موثری داشته باشد.

آبیاری قطره ای, جیرفت, نقاط پتانسیلی, شاخص های رشد, کارآیی مصرف آب