سعیده باباجانی محمدی - دانشجو دکتری دانشگاه فردوسی مشهد
سعید مرتضوی - استاد دانشگاه فردوسی مشهد
یعقوب مهارتی - استادیار دانشکده علوم اداری و اقتصاد در دانشگاه فردوسی مشهد
رضا تهرانی - استاد دانشکده مدیریت دانشگاه تهران

بازارهای سرمایه نقش مهمی در اقتصاد دارند، زیرا وجوه نقد افرادی که توان استفاده از وجوه خود را ندارند، به کسانی که این توانایی را دارند، هدایت می­کنند. طبیعتا عملکرد خوب این بازارها عامل کلیدی در تامین رشد اقتصادی خواهد بود، لذا اگر بازارهای سرمایه کارآ باشند، توسعه اقتصادی تحقق می­یابد. از سوی دیگر بدلیل تصمیم­گیری غیرمنطقی سرمایه­گذاران در بازار سرمایه خطاهای سیستماتیک رخ داده و همین مساله موجب عدم­کارآیی بازار می­شود. هدف این مقاله، شناسایی عمده­ترین سوگیری­های سرمایه­گذاران در بازار سرمایه با استفاده از روش فراتحلیل۱ است. به همین جهت، با بررسی نظام­مندی که در پایگاه­های معتبر داخلی و خارجی (در دوره زمانی ۲۰۱۶-۱۹۸۰) صورت گرفته، در نهایت تعداد ۶۰ مقاله که از روش تحلیل آماری یکسان در مورد سوگیری­های سرمایه­گذاران در بازار سرمایه استفاده کرده بودند با بهر­ه­گیری از نرم­افزار۲CMA۲ ، عمده­ترین سوگیری­های شناختی و عاطفی سرمایه­گذاران مشخص گردید. سوگیری­های شناختی شامل؛ اعتماد بیش از حد، اتکاء و تعدیل، نمایندگی، خوداسنادی، محافظه­کاری، ابهام­گریزی، حسابداری ذهنی، رویدادهای اخیر، شکل­دهی، اثر وضعی، خودکنترلی، و سوگیری­های عاطفی عبارت از: خوش­بینی، زیان­گریزی و پشیمان­گریزی هستند.

مالی رفتاری, بازار سرمایه, تئوری چشم انداز, سوگیری شناختی, سوگیری عاطفی, فراتحلیل