علی مرشدی - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شهرکرد، ایران.

تبخیروتعرقگیاهمرجع (ETref) بهروشمستقیم(لایسیمتری)ویابه طورغیرمستقیم (مدل هایریاضی) تعیین می شود. در اینتحقیق تبخیر و تعرق محاسبه شدهاز با چند مدل ریاضی و سند ملی آب بانتایجیک لایسیمترزهکش دارکشت شدهبایونجهدر دشت شهرکرد ارزیابی شده است. داده های تبخیر و تعرق برای یکدورهزمانیششماهه به صورت روزانه تهیه شده اند.به منظورارزیابیو انتخاب مناسب ترین مدلبرآوردتبخیروتعرقاز شاخص های آماری R۲،NRMSE، MAE، MBEو d استفادهشد.نتایجنشاندادکهبهترینمدل هادربازهزمانی روزانهبه ترتیب هارگریوز-سامانی (HS)، جنسن-هیز (JH)و تورک (Turc) بودند. برای مدل HS مقادیر NRMSEو d به ترتیب ۱۲۶/۰ و ۹۳۰/۰ و MAE برابر با  ۴۷۷/۰ میلی متر بر روز محاسبه شد. برایبازه زمانی ماهانه مناسب ترینمدل ها HS،ASCE-PM وTurc  معرفی شدند. بطورکلیمدلHSاز بیشترین ضریب تبیین به میزان ۹۸۵/۰ و ۹۹۸/۰ در بازه های زمانی روزانه و ماهانه و مدل ASCE-PMاز کمترین مقدارMBE نسبتبهداده هایلایسیمتریبرخورداربود. برای بر آورد تبخیر و تعرق کل در طول دوره رشد گیاه یونجه به جز مدل های تورک و پریستلی-تیلور بقیه مدل ها ET۰را بیشتر برآورد نمودند و نزدیک ترین مقدار، مربوط به مدلASCE-PM  برابر با ۷/۱۱۶۱ میلی متر و مقدار اندازه گیری شده از لایسیمتر ۶/۱۱۵۷ میلی متر بود. در گزارش بهینه سازی سند ملی الگوی مصرف آب کشاورزی ایران، نیاز آبی یونجه در دشت شهرکرد به میزان ۶۴۹ میلی متر (در دوره زمانی مشابه) برآورد شده که بسیار کمتر از مقدار اندازه گیری شده است.

اطلاعات هواشناسی, مدل های تبخیر و تعرق, هارگریوز-سامانی