سید علی اکبر افجه - دانشگاه علامه طباطبایی ره
ولی الله نقی پورفر - دانشگاه قم
محمود جعفرپور - تهران- خیابان شهید رجایی- خیابان شهید عنایتی- کوچه مهر ۶ (شهید محمود جعفری)- پلاک ۵۱- واحد ۴

واقعیت آن است که در حال حاضر، نظریه های موجود علوم انسانی در حوزه هایی همچون مدیریت، اگرچه مفید اما راهگشا نیستند و مبانی فلسفی آنها با فرهنگ جامعه اسلامی همخوانی و انطباق ندارد. از سوی دیگر، روش­ تحقیق کارآمدی نیز برای اکتشاف و استخراج نظریه های مدیریت از متون دینی، موجود نیست. بر این اساس، هدف اصلی در مقاله حاضر، ارائه مدلی برای انجام پژوهشهای بنیادی در حوزه مطالعات مدیریت اسلامی بوده است؛ ازاین رو ضمن نقد روشهای تحقیق موجود و تبیین مفهوم علم دینی و آشنایی با روش شناسی علوم قرآنی، مدلی برای اجرای پژوهشهای بنیادی به منظور استخراج و احصای نظریه های علوم انسانی اسلامی ارائه شد. مدل ارائه شده مشتمل بر یازده گام بدین شرح بوده است: ۱- مرور و تدبر در قرآن و شناسایی آیات مرتبط با موضوع پژوهش؛ ۲- استخراج مضامین و پیامهای مرتبط از تفسیر قرآن؛ ۳- استفاده از دو کدگذار برای اعتبارسنجی مضامین و پیامهای استخراج شده؛ ۴- اعتبارسنجی مفاهیم استخراج شده بر اساس تفسیر المیزان؛ ۵- تبیین نهایی مفاهیم شناسایی شده؛ ۶- کدگذاری مفاهیم (پیامها) استخراج شده؛ ۷- استخراج مقوله ها؛ ۸- استخراج مقوله های اصلی؛ ۹- تعیین روابط بین مقولات و ارائه مدل مفهومی اولیه؛ ۱۰- اعتبارسنجی مدل بر اساس نظرات خبرگان و ۱۱- آزمون مدل مفهومی نهایی پژوهش در محیط واقعی. همچنین برای ارائه مثالی از کاربرد مدل تبیین شده، مدل در حوزه عدالت توزیعی در سازمان به کار گرفته شد و شاخصهای موردنظر از قرآن شناسایی و استخراج شد.

علم دینی, مطالعات مدیریت اسلامی, روش شناسی علوم قرآنی, رویکرد استنباطی- اجتهادی