غلامحسین معماریان - Professor in Architecture, Iran University of Science and Technology
اصغر محمدمرادی - Professor in Architecture, Iran University of Science and Technology
سیدمصطفی حسینعلی پور - Associated Professor in Mechanical Engineering, Iran University of Science and Technology
ابوالفضل حیدری - PhD. Candidate in Architecture, Iran University of Science and Technology
سعیده دودی - Msc student in Mechanical Engineering, Iran University of Science and Technology

امروزه افزایش آلودگی­های زیست­محیطی در اثر استفاده از سوخت­های فسیلی برای تامین آسایش حرارتی، یکی از معضلات این حوزه به­شمار می­رود. با رجوع به معماری گذشته می توان دریافت که تامین تهویه طبیعی با بهره­گیری حداکثری از نیروهای طبیعی (در این مقاله: باد) صورت می­گرفته است. بنابراین می توان این­گونه برداشت کرد که استفاده از روش­های بومی به نوبه خود می تواند حل­کننده مسائل و معضلات به­ وجود آمده در حوزه تهویه مطبوع بناهای جدید گردد. این مقاله  گونه های مختلف اتاق در مسکن بومی موجود در روستای قلعه­ نوی سیستان را (که در نتیجه مطابقت با شرایط طبیعی منطقه و تامین آسایش حرارتی در نسبت با فضای بیرون شکل گرفته اند) شناسایی کرده و رفتار باد در هریک از گونه ها را به لحاظ تهویه طبیعی مورد تحلیل و بررسی قرار داده و در نهایت گونه بهینه از نظر تهویه طبیعی انتخاب نموده است. در این پژوهش، ابتدا با استفاده از روش تحقیق کیفی، به­ صورت توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر برداشت ­های میدانی از خانه­های بومی روستای قلعه­ نو، به شناسایی و بررسی روش­ های استفاده از باد در مسکن بومی پرداخته شد و در ادامه به کمک مدل سازی CFD، با انتخاب گونه های غالب اتاق از نظر نحوه تهویه طبیعی، تحلیل رفتار باد در این گونه ها با استفاده از روش تحقیق شبیه سازی به­وسیله نرم­افزارهای Gambit ۲.۴.۶ (جهت ساخت هندسه مسکن و ایجاد شبکه مش) و Ansis fluent ۱۵ (جهت تحلیل رفتار باد) انجام گرفته است. به­منظور اعتبارسنجی پژوهش، به کمک بادسنج دیجیتال، اندازه­ گیری­های محیطی در محل انجام شده است. در نتیجه تحلیل­ها، اتاق­هایی که دارای کشیدگی شمال­شرقی-­جنوب­غربی و در جهت عمود بر باد غالب منطقه بوده و از تمام عناصر بومی مانند «کلک» در سقف، دریچه­های مشبک و «صورک» در دیوار جبهه شمال­غربی با پراکندگی مناسب در سطح دیوار، جهت تهویه مطبوع بهره برده است به عنوان گونه بهینه اتاق در مسکن بومی انتخاب می شود ولی با توجه به محدودیت در ساخت کلک، در مسکن جدید تنها می توان از صورک و دریچه­ های مشبک استفاده کرد.

Natural ventilation, Local housing, Wind Behavior, Sistan’s Ghaleno village, CFD modeling., تهویه طبیعی, مسکن بومی, رفتار باد, روستای قلعه­ نوی سیستان, CFD.