صدیقه میرهاشمی - دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله - پژوهشکده طب رزمی - مرکز تحقیقات بهداری د
حسنعلی محبی - دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله - پژوهشکده طب رزمی - مرکز تحقیقات بهداری د
علی غنجال - دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله - پژوهشکده طب رزمی - مرکز تحقیقات بهداری د
علی شمس نورایی - دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله - پژوهشکده طب رزمی - مرکز تحقیقات بهداری د

بطور کلی مناطقی که همواره و بالقوه در معرض بلایای طبیعی قرار دارند، برنامهریزی جهت پیشگیری و مقابله با ایـن بلایا می بایست در استراتژیهای کلی آن منطقه لحاظ شود . بدین ترتیب که این نوع برنامهریزیها با توجـه بـه نیازهـای مـالی و پشتوانههای اجرایی لازم، باید در بالاترین سطح اجرائی مورد توجه قرار گیرند . همانطور که میدانیم مدیریت سوانح یـک دانـش عملی و کاربردی است و هدف آن تنظیم و تدوین سیاستها و خط مـشهای عملـی در رابطـه بـا پیـشگیری، کـاهش، آمـادگی، واکنش اضطراری و جبران سوانح از طریق مشاهدات، مراقبتها و تجزیه و تحلیل سیستماتیک سـوانح میباشـد . هـدف از برنامـه ریزی جهت پیشگیری از سوانح جلوگیری از وقوع یک سانحه و یا ممانعت از ای ن است که وقوع آن اثـرات زیانبـاری بـر جوامـع داشته باشد . بحث : عموماً با دو نوع برنامه ریزی، یکی درازمدت و دیگری برنامهریزیهای موردی میتوان با یـک بحـران طبیعـی مقابله کرد . برنامهریزی درازمدت جهت پیشگیری، پیشبینی و کم کردن عوارض هر حادثه و برنامهریزی موردی معمولاً پـس از وقوع حادثه و بنا بر شدت حادثه و براساس وضعیتهای پیش آمده انجام میشود . اساساً در مواجهه با زلزله یا هـر بـلای طبیعـی دیگری، اقداماتی قبل و بعداز وقوع آن لازم الاجرا است که می توان این اقدامات را به پنج مرحله تقسیم کـرد : -1 پیـشگیری و آمادگی -2 پیش بینی و اعلام خطر -3 امدادهای اولیه -4 اسکان موقت -5 بازسازی هر یک از مراحل پنجگانه را در رابطـه بـا این سه فاکتور : -1 سرعت عملیات؛ -2 حجم و امکان برنامه ریزی و تدوین مـدل؛ -3 حجـم و امکـان تـصمیمگیری؛ ارزیـابی میکنیم و در برنامه ریزی توسعه ملی باید توجه خاصی به تمام ج نبههای سوانح از قبیل برآورد هزینه، فواید درازمدت یا فوری، انجام اقدامات باز دارنده مبذول شود . نتایج : این بررسیها نشان میدهد که مهمترین مرحله، مرحله پیشگیری و آمادگی میباشد و پس از آن مرحله پیشبینی و اعلام خطر اهمیت دارد و مرحله امداد در جایگاه سوم قرار می گیرد، و مرحله بازسـازی و اسـکان هر قسمت دارای اهمیت نسبی میباشند، این بررسیها میتواند راهنمای خوبی جهت تخـصیص و امکانـات بـرای انجـام مراحـل مختلف توسط مقامات اجرائی باشد و در صورت لزوم باید قانونی در رابطه با اجرای مقررات باز دارنده ( از قبیل مقررات اجباری ساختمان سازی ) وجود داشته باشد .