ماریا دلمانیان - دانشجوی دکترای حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد سیرجان
حسین شفیعی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سیرجان

در شرکت ها، پرداخت مالیات منجر به کاهش سود و وجوه نقد باقیمانده برای سایر ذینفعان شرکت از جمله سهامداران می شود، چرا که طبق ساختار نظام مالیاتی، شرکت ها موظف اند قبل از هرگونه تصمیم در رابطه با سود اکتسابی خود، سهم دولت را از این سود محاسبه، کسر و پرداخت نمایند. از این روی به طور طبیعی این انگیزه وجود دارد تا شرکت و سهامداران آن اقداماتی را برای اجتناب از پرداخت مالیات انجام دهند تا بدین منظور به هدف اصلی خود که حداکثر کردن منافع سهامداران می باشد، نایل گردند؛ اما مدیران ممکن است فعالیت های اجتناب مالیاتی را برای کسب منافع خود به انجام برسانند که لزوما منافع سهامداران را در پی ندارد. به بیان دیگر، معاملات پیچیده ی مالیاتی که به منظور پوشاندن درآمد از مقامات اجرایی و دولت به کار می روند، می تواند سهامداران را از نظارت دقیق مدیران با هدف محدود کردن اقدامات فرصت طلبانه مدیران باز دارد. این پیچیدگی و ابهامات عمدی صورت گرفته به منظور مبادرت به اقدامات متهورانه، زمینه را برای مدیران فراهم می کند تا با اقدامات فرصت طلبانه خود، به هزینه سهامداران به سودجویی هایی دست بزنند. از این روی، به نظر می رسد که مدیران با استفاده از ساختارهای پیچیده اجتناب مالیاتی بتوانند رفتارهای فرصت طلبانه خود را پنهان سازند؛ بنابراین می توان از یک سوی وجود تضاد منافع بین دولت و سهامداران و از سوی دیگر، وجود تضاد منافع بین مدیریت و سهامداران را به عنوان دو انگیزه ی اساسی اجتناب مالیاتی در شرکت ها برشمرد؛ بنابراین مالکیت مدیریتی باعث افزایش اجتناب مالیاتی و به دنبال آن افزایش مدیریت سود می شود.

سود مالیاتی، اجتناب از پرداخت مالیات، بورس تهران