ارزیابی مقایسه ای تناسب اراضی با عملکرد واقعی مزارع گندم حوزه گرگانرود با استفاده از GIS

استفاده بهینه از اراضی نیازمند ارزیابی دقیق منابع اکولوژی کشاورزی می باشد. ابزاری مثل سیستم اطلاعات جغرافیایی می تواند در این زمینه سودمند باشد. به منظور پهنه بندی حوزه ی گرگانرود از نظر توانمندی تولید، داده های بلند مدت عملکرد گندم دیم و آبی استان گلستان جمع آوری گردید. با استفاده از روش فاصله وزنی معکوس (IDW) درون یابی عملکرد کل حوزه تخمین زده شد و در نهایت عملکرد واقعی و پیش بینی شده مقایسه شدند. همچنین نقشه شوری اراضی تعیین و نقشه کاربری اراضی دیم و آبی استان تهیه شد. نتایج نشان داد که در93 و 66 درصد اراضی زیر کشت گندم دیم و آبی با مساحتی معادل 79620 و 17002 هکتار شرایط مطلوب حاصل نمی شود (عملکردی پایین تر از میانگین استان) و نواحی واجد پتانسیل تولید گندم دیم و آبی معادل 5157 و 8512 هکتار، به ترتیب معادل 7 و 34 درصد از کل اراضی دیم و آبی حوزه هستند. با وارد کردن اطلاعات EC مشخص شد که 6 و 66 درصد از اراضی آبی و دیم با شوری بیش تر از 14 دسی زیمنس رو به رو هستند و چون EC بالاتر از 14 علاوه بر کاهش عملکرد موجب کاهش 50 درصدی جوانه زنی می شود، این نواحی در حوزه عملکردی پایین تر از میانگین عملکرد استان داشتند. همچنین شوری 14-6 دسی زیمنس کاهش 50 درصدی عملکرد را موجب می شود که 42 و 24 درصد اراضی آبی و دیم با این مشکل رو به رو هستند. بنابراین مشخص شد که 52 و 10 درصد اراضی آبی و دیم از کل اراضی آبی و دیم حوزه، دارای شوری پایین تر از 6 دسی زیمنس (آستانه شوری گندم) می باشند. در 4879 و 5078 هکتار از اراضی آبی و دیم با وجود مطلوب بودن شوری (شوری پایین تر از میزان آستانه) عملکردی پایین تر از میانگین استان دارند که علت آن مدیریت ضعیف زارعین منطقه است و این لزوم بازنگری در گزینه های مدیریتی را اثبات می-کند.

Keywords:

ارزیابی تناسب , عملکرد واقعی گندم , سیستم اطلاعات جغرافیایی