مرتضی هادی - گروه مهندسی مواد، دانشکده فنی مهندسی گلپایگان، دانشگاه صنعتی اصفهان (استادیار)
امید بیات - دانشکده مهندسی مواد، دانشگاه صنعتی همدان (استادیار)
فاطمه یزدانی گارماسه - گروه مهندسی مواد، دانشکده فنی مهندسی گلپایگان، دانشگاه صنعتی اصفهان (دانشجوی مهندسی مواد)

پوشش های سرب-ایندیم با هدف کاهش ضریب اصطکاک و به عنوان روانکار خشک در قطعات صنعتی که استفاده از روانکار مایع به دلایل مختلف ممکن نیست، کاربرد دارند. در این نوع کاربردها، استفاده از دو عنصرسرب و ایندیم در پوشش سطحی باعث کاهش ضریب اصطکاک و عدم نیاز به تزریق پیوسته روانکار در مدت زمان مشخص که برای برخی کاربردها مثلا در صنایع هوایی الزامی است، می شوند. در این تحقیق، برای اعمال پوشش سرب به جای محلول های سنتی ازمحلول متانوسولفونیک استفاده شد و موضوع وجود عناصر ناخالصی در پوشش، بعد از آبکاری در چنین حمامی مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور بعد از آبکاری سرب در حمام متانوسولفونیک، از حمام سیانیدی برای آبکاری ایندیم استفاده شد و سپس نمونه ها در روغن در دمای ۱۷۰ درجه سانتیگراد و به مدت ۳ ساعت عملیات محلولی شدند. نتایج بدست آمده نشان داد، کربن و اکسیژن و سایرعناصر ناخالصی در مقادیر زیاد (مجموعه در حد ۲۵ درصد) در ترکیب پوشش سرب بوجود می آیند. مطالعات میکروسکوپی و آنالیز عنصری در ضخامت پوشش، نشان داد که بخش زیادی از این ناخالص ها به صورت یاکلایه جداگانه و کدر روی پوشش حاصل از حمام سرب ایجاد می شوند و در صورت حذف آنها قبل از ورود نمونه به حمام ایندیم، میزان این ناخالصی ها در حد قابل توجهی (حدود ۷ درصد) کاهش خواهد یافت.

پوشش سرب ایندیم، روانکار خشک، عناصر ناخالصی، متانسولفونیک