کتیبه های اسلامی آذربایجان در سده های پنجم و ششم هجری و تصحیح بازخوانی برخی از آن­ها

Publish Year: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 124

This Paper With 11 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_PART-2-1_003

تاریخ نمایه سازی: 15 تیر 1401

Abstract:

سده های پنجم و ششم هجری مصادف با حکومت سلجوقیان در ایران، دوران شکوفایی کتیبه­های اسلامی به خط تعلیق، نسخ و کوفی است. اما تعداد کتیبه های شناخته شده به خط کوفی یا خطوط دیگر در منطقه آذربایجان در این سده­ها و پیش از آن بسیار اندک است. به طوری که مجموعا تعداد ۹ کتیبه در این پژوهش به صورت میدانی یا کتابخانه­ای یافته و بازخوانی شده است. یافتن دلایل تعداد اندک این کتیبه­ها در دوران شکوفایی و وفور کتیبه نویسی عربی و اسلامی یکی از سوالات اصلی این پژوهش بوده است. مقاله حاضر، در گام نخست به شناسایی و توصیف تنها نمونه­های کتیبه­نگاری­ بناهای تاریخی منطقه آذربایجان مربوط به پیش از سده­ ششم هجری پرداخته و پس از بازخوانی انتقادی این مجموعه، دو کتیبه مربوط به گنبد مدور و گنبد کبود مراغه که قبلا توسط آندره گدار (۱۳۷۱) بازخوانی شده­اند را با استفاده از مستندات تصحیح کرده است. در نهایت بررسی مجموع یافته ها نشان می دهد که کتیبه های اسلامی آذربایجان در شش سده اول هجری می­توانسته بسیار بیش از این تعداد باشد و بررسی شواهد تاریخی و مستندات ارائه شده، به تایید این فرضیه می­رسد که اکثر این کتیبه­ها در چند قرن بعدی به ویژه در اوایل دوره صفوی تخریب شده اند. پژوهش حاضر از نظر هدف بنیادی و از نظر روش توصیفی-تحلیلی است و اطلاعات آن چنانکه اشاره شد، به صورت میدانی و کتابخانه­ای گردآوری شده است. با توجه به پراکندگی این کتیبه­ها در سطح منطقه آذربایجان، معرفی و بازخوانی یکجای آن ها در یک مقاله گام مهمی در جهت تحلیل تحولات تاریخی دوره مذکور و دوره های بعدی از نظر کتیبه نویسی دارد؛ به ویژه آنکه چهار بنای آرامگاهی گنبد سرخ، گنبد مدور و گنبد کبود مراغه و بنای سه گنبد ارومیه، جزء منحصربه فردترین آثار این دوره اند.        

Authors

سجاد باغبان ماهر

دانشجوی دکتری تاریخ تحلیلی و تطبیقی هنر اسلامی؛دانشکده هنر دانشگاه شاهد

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • افشار سیستانی، ایرج (۱۳۶۹ (نگاهی به آذربایجان شرقی، رایزن، تهران ...
  • افشار، ایرج، فهرست مقالات فارسی، ج ۱ -۵ ، انتشارات ...
  • برادران شکوهی، سیروس، گزارش نهایی طرح سنگنبشتههای آذربایجان، دانشگاه تبریز، ...
  • بهنام، عیسی، گنبد سرخ مراغه، هنر و مردم، ج۱ ، ...
  • رحیم لو، یوسف، گزارش نهایی طرح سنگنبشتههای آذربایجان، دانشگاه تبریز، ...
  • زمانی، عباس (۱۳۵۲ (خط کوفی تزئینی در آثار تاریخی اسلامی، ...
  • کیانی، محمد یوسف(۱۳۷۹ (هنر معماری ایران در دوره اسلامی، انتشارات ...
  • گدار، آندره (۱۳۷۱ (آثار ایران، ترجمه ابوالحسن سرو قد مقدم، ...
  • مروارید، یونس (۱۳۷۲ (مراغه، مولف، مراغه ...
  • مشکور، محمدجواد، نظری به تاریخ آذربایجان، انتشارات انجمن آثار و ...
  • نمایش کامل مراجع