بررسی شاخص های تثبیت و رسیدگی در طی فرایند کمپوست سازی از مخلوط فضولات مرغداری و خاک اره به روش ویندرو

زمینه و هدف: برای استفاده صحیح از کمپوست، تعیین کیفیت کمپوست اهمیت زیادی دارد. هدف از این مطالعه، تعیین تاثیر نسبت اختلاط عامل حجیم کننده بر روی شاخص های تثبیت و رسیدگی در کمپوست حاصل از فضولات مرغداری بود. روش بررسی: دو توده از مخلوط خاک اره همراه با فضولات با نسبت های حجمی ۱:۱ (W۱) و ۲:۱ (W۲) با روش ویندرو تهیه شد و یک توده حاوی فضولات مرغداری به عنوان شاهد (W۰) استفاده شد. به منظور تعیین شاخص های تثبیت و رسیدگی در کمپوست، مهمترین پارامترهای فیزیکوشیمیایی و بیولوژیکی مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: فاز ترموفیلیک در نسبت ۱:۱ حدود ۷ هفته و در نسبت ۲:۱ حدود ۴ هفته طول کشید. مقدار رطوبت در توده ها از ۶۷/۳۹–۵۵/۰۵ درصد به ۴۰/۳۶-۲۸/۱۹ درصد رسید. نسبت اولیه C/N در توده های W۰، W۱ و W۲ به ترتیب ۲۷/۱۰، ۳۱/۴۰ و ۵۶/۲۴ بود که در پایان به کمتر از ۲۰ رسید. میزان کاهش مواد آلی در سه توده به ترتیب ۸/۳۰، ۶۲/۵۹ و ۸۵/۵۳ درصد بود. مرحله ترموفیلیک باعث کاهش شدید جمعیت  میکروارگانیسم های شاخص و پاتوژن در همه توده ها شد. بیشترین میزان فعالیت آنزیم دهیدروژناز در توده W۱ به مقدار mgTPF/g DW.h ۲/۹۵ بود و با کاهش دما تا روز پایانی مقدار آن  به mgTPF/g DW.h ۰/۲۹ رسید. نتیجه گیری: بهترین نسبت برای اختلاط خاک اره با فضولات مرغداری، نسبت ۱:۱ (v:v) بود. فعالیت های میکروبی و آنزیمی پارامترهای مفیدی برای پایش کمپوست سازی و تعیین میزان تثبیت کمپوست هستند و استفاده از این کمپوست در کشاورزی، باعث بهبود کیفیت خاک خواهد شد.  

Keywords:

Composting , Windrow method , Poultry waste , Sawdust , Stability indices , کمپوست سازی , روش ویندرو , فضولات مرغداری , خاک اره , شاخص های تثبیت