فرهاد اخوان لیمودهی
محمد علی عبدلی - استاد ، دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران
حسین وحیدی
ایمان خلیلی

مواد زاید جامد شهری یکی از چالش های مهم در زندگی شهر نشینی مدرن محسوب می شود. مدیریت پسماندهای جامد شهری بدلیل حضور آلاینده های سمی و خطرناک و تغییرات زمانی در کمیت و کیفیت پسماند از اهمیت خاصی در بحث مدیریت شهری برخوردار می باشد. پسماندهای شهری نیازمند مدیریت مناسب می باشد تا کمترین میزان اثرات سو اقتصادی، اجتماعی، بهداشتی و زیست محیطی را داشته باشد. برای حصول به این مهم نیاز است که ابعاد گسترده آن مورد بررسی قرار گیرد. در این مقاله چرخه عمر در رابطه با استراتژی های مختلف دفع پسماند شهر تهران مورد بررسی قرار گرفته است و ترکیب چهار روش دفع پسماند شامل دفن بهداشتی، بازیافت، کمپوست و زباله سوز در قالب پنج سناریو از نظر اثرات محیط زیستی، زمین مورد نیاز و انرژی مصرفی، مورد مقایسه قرار گرفته است. ارزیابی چرخه عمر، با استفاده از روش شاخص محیط زیستی 99 (eco-indicator 99) انجام گرفته است. شاخص محیط زیستی 99 شامل سه دسته اثرات بر روی سلامت انسان، کیفیت اکوسیستم و منابع می شود. بر اساس نتایج بدست آمده، سناریوی 1 بیشترین اثرات مخرب بر محیط زیست خصوصا بر روی سلامت انسان را نتیجه داده است، در صورتی که سناریوی 4 بیشترین اثرات مثبت را نسبت به سایر سناریو ها نشان داده است. سناریوهای 2 و 3 نیز اثرات منفی، خصوصا بر روی سلامت انسان را دارا می باشند. با توجه به اینکه سناریو 5 اثرات مثبتی بر روی منابع نشان می دهد ولی اثرات منفی بر اکوسیستم و سلامت انسان دارد. در نهایت سناریوی 4 (بازیافت به همراه کمپوست و دفن بهداشتی) با بیشترین اثرات مثبت، کمترین زمین مورد نیاز روزانه و بیشترین بازیابی انرژی به عنوان بهترین گزینه انتخاب شده است.

ارزیابی چرخه عمر، مواد زائد جامد، دفن بهداشتی، کمپوست، بازیافت، زباله سوز، تهران