شناسایی الگوهای جوی موثر بر وقوع حداکثر بارش های روزانه در مناطق خشک - مطالعه موردی شهرستان سبزوار

حداکثر بارش های روزانه در مناطق خشک نقش مهمی را در تامین منابع آبی و یا بروز رخداد سیلاب ایفاء می نمایند . در مطالعه صورت گرفته ، با استفاده از داده های بارشی روزانه ایستگاه سینوپتیک سبزوار در دوره آماری ( 2005- 1955 ) پس از رفع نقایص داده ها، برآورد تغییر پذیری بارش و بررسی تغییرات زمانی آن صورت پذیرفت. از طریق آزمون مان- کندال وجود روند در بارش های منطقه در فصل زمستان و تابستان مشخص گردید.توزیع زمانی بارش های منطقه در طی ماههای مختلف سال از طریق نمایه PCI ، وجود رژیم بارشی فصلی و نوسانات بالای بارشی سالانه را مشخص نموده است. حداکثر بارش های روزانه منطقه ؛ درفصول زمستان و بهار رخ داده ؛ حدوث بالاترین بارش روزانه با بالاترین بارش ماهانه مطابقت داشته ؛ هرجا که روزهای پرباران وجود دارد، ماه های پرباران نیز هست. بررسی وضعیت روزهای دارای حداکثر بارش ؛ وجوب شرایط استثنایی بارندگی را نمایان می کند. بدین منظور روزهای دارای رخداد حداکثر بارشهای روزانه مشخص ، پس از اخذ نقشه های فشار سطح زمین و ارتفاع ژئوپتانسیل سطح 500 هکتو پاسکال ، الگوهای سینوپتیکی ، عامل بروز این بارشها شناسایی و تحلیل گردید. بر این اساس در فصل بهار وجود یک ناوه عمیق بر روی ایران با جهت شمال غرب- جنوب شرقی و شکل گیری یک سرچال بر روی منطقه که شرایط مناسبی را برای صعود فراهم آورده ، در کنار حضور یک مرکز کم فشار در سطح زمین که سبب ایجاد جریاناتی بر روی دریای خزر و انتقال رطوبت به منطقه شده است و در فصل زمستان وجود ناوه عمیق بر روی مدیترانه با جهت شمال شرق- جنوب غربی و استقرار منطقه در محل واگرایی سطح بالا که شرایط مناسب صعود را فراهم کرده ، از اصلی ترین عوامل تاثیرگذار در رخداد حداکثر بارش روزانه بوده است.

Keywords:

تحلیل سینوپتیکی , حداکثر بارش روزانه , سبزوار , مناطق خشک