سبا شیخی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی طراحی محیط زیست دانشگاه تهران

پارکها یکی از عمده ترین فضاهای تفریحی در شهرها محسوب شده که ارتقاء مطلوبیت آنها به جذب بازدیدکنندگان بیشتر و استفاده بهینه از فضاهای آنها منجر می گردد. پارکها به عنوان یکی از فضاهای عمومی زمینه ساز ایجاد تعاملات اجتماعی، بیش از هر محیط جمعی نیازمند امنیت هستند. کمبود امنیت در یک پارک شهری با کاهش تعداد مراجعه کنندگان و دفعات مراجعه توأم بوده و به کاهش مطلوبیت آنها می انجامد. در این میان هر چند که شاخص های اجتماعی و عملکردی نقش عمده ای در میزان امنیت پارک ایفا می نمایند؛ از سویی دیگر، با عنایت به تأثیرگذاری عناصر تشکیل دهنده محیط به عنوان عامل بازدارنده یا تسهیل کننده زمینه ارتکاب جرم، بهبود شرایط محیطی پارک که نشأت گرفته از طراحی مناسب محیط و منظر آن است، می تواند به ارتقای امنیت کاربران و پیشگیری از وقوع جرم منجر گردد. به دلیل کارآیی بالای این رویکرد در دو دهه اخیر از نظر جنبه های اقتصادی و از حیث ابعاد فرهنگی و سیاسی، اقبال بسیار چشمگیری در جوامع مختلف دیده می شود. مقاله حاضر با در نظر داشتن اهمیت موضوع فوق، به بررسی رابطه بین عوامل محیطی با میزان امنیت یک پارک شهری می پردازد. بدین منظور ابتدا مهمترین عوامل محیطی مؤثر در زمینه بهبود امنیت پارک های شهری معرفی گردیده، سپس پارک لاله، بعنوان نمونه ای از یک پارک شهری مورد بررسی قرار می گیرد. بدین ترتیب که پس از شناسایی و تحلیل عوامل محیطی تاثیرگذار در کاهش امنیت پارک مذکور با استفاده از برداشت میدانی و استفاده از چک لیست (بر پایه رویکردCPTED)، راهکارهایی که می توانند در جهت افزایش امنیت پارکها تاثیر به سزایی داشته باشند ارائه خواهد شد.

پیشگیری از جرم، امنیت، طراحی محیط و منظر، رویکردCPTED